* حَمْلُ الْعَصَا عَلاَمَةُ الْمُؤْمِنِ وَسُنَّةُ الأَنْبِيَاءِ. (رواه الديلمي)

530. Ҳасса кўтариш мўминнинг аломати ва пайғам­барлар суннатидир. Дайламий ривояти.

* حَقٌّ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ يَغْتَسِلَ فِي كُلِّ سَبْعَة أَيَّامٍ يَوْمًا، يَغْسِلُ فِيهِ رَأْسَهُ وَجَسَدَهُ. (رواه أبو هريرة)

529. Ҳар бир мусулмон ҳар етти кунда бир кун ғусл қилиши ва унда боши ва жасадини ювиши зиммасидаги ҳақдир. Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу) ривояти.

* حَقِيقٌ بِالْمَرْءِ أَنْ تَكُونَ له مَجَالِسُ يَخْلُوا فِيهَا وَيَذْكُرُ ذُنُوبَهُ فَيَسْتَغْفِرُ اللهَ مِنْهَا. (رواه البيهقي)

528. Киши холи қолиб, гуноҳларини эслаши ва уларга Аллоҳдан истиғфор сўраб ўтириши керак. Байҳақий ривояти.

* حَقُّ الوَلَدِ على وَالِدِهِ أَنْ يُحْسِنَ اسْمَهُ وَأَدَبَهُ، وَاَنْ يُعَلِّمَهُ الْكِتَابَةَ وَالسِّبَاحَةَ وَالرِّمَايَةَ، وَأَنْ لاَ يَرْزُقَهُ إِلاَّ طَيِّبًا، وَأَنْ يُزَوِّجَهُ إِذَا أَدْرَكَ. (رواه الحاكم)

527. Боланинг ота устидаги ҳақи исмини ва одобини чиройли қилиши ва ёзиш, сузиш, отишни ўргатиши ҳамда пок, ҳалол ризқ билан боқиб, балоғатга етганда уйлантириб қўйиши. Ҳоким ривояти.

* حَقُّ كَبِيرِ الإخْوَةِ عَلَى صَغِيرِهِمْ كَحَقِّ الْوَالِدِ عَلَى وَلَدِهِ. (رواه البيهقي)

526. Катта инининг кичик инилар устидаги ҳақи отанинг болалари устидаги ҳақига ўхшайди. Байҳақий ри­вояти.

* حَقُّ الْجَارِ إِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ، وَإِنْ مَاتَ شَيّعْتَهُ، وَإِنِ اسْتَقْرَضَكَ أَقْرَضْتَهُ وَإِنْ أَعْوَرَ سَتَرْتَهُ، وإنْ أصابَهُ خَيْرٌ هَنَّأْتَهُ، وَإِنْ أصَابتْهَ مُصِيبَةٌ عَزَّيْتَهُ، وَلاَ تَرْفَع بِنَاكَ فَوْقَ بِنَائِهِ، فَتَسُد عَلَيْهِ الرِّيحَ، وَلاَ تُؤْذِهِ بِرِيحِ قِدْرِكَ، إِلاَّ أَنْ تَغْرِفَ لَهُ مِنْهَا. (رواه الطبراني)

525. Қўшнининг ҳақи: агар касал бўлса, зиёрат қила­сан, вафот этса (қабристонгача) кузатасан, қарз сўраса, берасан, айби очилиб қолса, беркитасан, яхшилик етса, табриклайсан, мусибат етса, ҳамдардлик билдирасан, би­нойингни биноси устидан баланд кўтармайсан, шамолни тўсиб қўясан, унга қозонингнинг ҳиди билан озор етказмайсан, лекин овқатингдан сузиб берсанг, зарари йўқ. Табароний ривояти.

* حَقُّ الْمَرْأَةِ عَلَى الزَّوْجِ أَنْ يطْعِمَهَا إِذَا طَعِمَ وَيَكْسُوهَا إِذَا اكْتَسَى ولا يَضْرِبَ الوَجْهَ، وَلاَ يُقَبِّحَ وَلاَ يَهْجُرَ إِلاَّ فِي الْبَيْتِ. (رواه الحاكم)

524. Аёлнинг эри устидаги ҳақи: овқатланганда уни ҳам овқатлантириши, кийинганда уни ҳам кийинтириши, юзига урмаслик, таҳқирламаслик, уйидан ташқарида аразлашмаслик. ( Ҳоким ривояти).

* حَقُّ الزَّوْجِ عَلَى الْمَرْأَةِ أَنْ لاَ تَهْجُرَ فِرَاشَهُ، وَأَنْ تَبَرّ قَسَمَهُ، وَأَنْ تَطِيع أَمْرَهُ، وَأَنْ لاَ تَخْرُجَ إِلاَّ بِإِذْنِهِ، وَأَنْ لاَ تدْخلَ إِلَيْهِ مَنْ يَكْرَهُ. (رواه الطبراني عن تميم الداري)

523. Эрнинг аёли устидаги ҳақи тўшагидан ажрал­маслик, қасамининг устидан чиқиш, буйруғига итоат қи­лиш, изни билан уйдан чиқиш ва эри ёмон кўрган кишиларни уйига киритмаслик. Тамим Дорий (розияллоҳу ан­ҳу)дан. Табароний ривояти.

* حَقُّ الزَّوْجِ عَلَى زَوْجَتِهِ، أَنْ لاَ تَمْنَعَهُ نَفْسَهَا وَإِنْ كَانَتْ عَلَى ظَهْرِ قَتَب، وَأَنْ لاَ تَصُومَ يَوْمًا وَاحِدًا إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِلاَّ الْفَرِيضَةَ، فَإِنْ فَعَلت أَثِمَتْ، وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنْهَا، وَأَنْ لاَ تُعْطِى مِنْ بَيْتِهِ شَيْئًا إِلاَّ بِإِذْنِهِ فَإِنْ فَعَلت كَانَ لَهُ الأَجْرُ، وَكَانَ عَلَيْهَا الْوِزْرُ، وَأَنْ لاَ تَخْرُج مِنْ بَيْتِهِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ، فَإِنْ فَعلت لَعَنَهَا اللهُ وَمَلاَئِكَةُ الْغَضَبِ حَتَّى تَتُوبَ أَوْ تُرَاجِعَ وَإِنْ كَانَ ظَالِمًا. (رواه الطيالسي عن ابن عمر)

522. Эрнинг аёли устидаги ҳақи – агар эгар устида бўлса ҳам, ўз нафсини (жимоъдан) ман этмаслиги, изнисиз бир кун ҳам рўза тутмаслиги, лекин фарз рўзаси ундай эмас. Агар нафл рўза тутса, гуноҳкор бўлади, рўзаси ҳам қабул этилмайди. Эрининг изнисиз уйидан бирор нарса бермаслиги, мабодо шундай қилса, эрига ажр, аёлга эса, гуноҳ бўлади. Уйидан фақат эрининг изни билан чиқиши, акс ҳолда, токи тавба қилгунича ёки қайтгунича Аллоҳнинг ва ғазаб фаришталарининг лаънати ёғилади, гарчи эри золим бўлса ҳам. Ибн Умар (розияллоҳу анҳумо)дан. Таёлисий ривояти.

* حَقُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ سِتٌّ: إِذَا لَقِيتَهُ فَسَلِّمْ عَلَيْهِ، وَإِذَا دَعَاكَ فَأَجِبْهُ، وَإِذَا اسْتَنْصَحَكَ فَانْصَحْ لَهُ، وَإِذَا عَطَسَ فَحَمِدَ اللَّهَ فَشَمِّتْهُ وَإِذَا مَرِضَ فَعُدْهُ وَإِذَا مَاتَ فَاتَّبِعْهُ. (رواه البخاري عن أبي هريرة)

521. Мусулмоннинг мусулмон устидаги ҳақи олтитадир. 1. Унга йўлиқсанг, салом берасан. 2. Чақирса, ижобат қиласан. 3. Насиҳат талаб этса, насиҳат қиласан. 4. Акса уриб, Аллоҳга ҳамд айтса, жавоб қайтарасан. 5. Касал бўлса, кўргани борасан. 6. Вафот этса, жано­засида иштирок этасан. Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан.  Бухорий ривояти.