1579/8 – بَاب: إِذَا قَالَ عِنْدَ قَوْمٍ شَيْئًا، ثُمَّ خَرَجَ فَقَالَ بِخِلَافِهِ

1579.8‑боб.

Қавм олдида бир нарсани айтиб, ташқарига
чиққач, унинг тескарисини айтса...

2142/7114 - عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ الـيمان رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: إِنَّمَا كَانَ النِّفَاقُ عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ r، فَأَمَّا الْيَوْمَ فَإِنَّمَا هُوَ الْكُفْرُ بَعْدَ الْإِيمَانِ.

.21427114. Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Мунофиқлик Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларидагина бўлган, бугун эса у иймондан кейинги куфрдир».

1578/7 – بَاب: إِذَا أَنْزَلَ اللهُ بِقَوْمٍ عَذَابًا

1578.7‑боб.

Аллоҳ бирор қавмга азоб тушИрса...

2141/7108 - عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ r: «إِذَا أَنْزَلَ اللهُ بِقَوْمٍ عَذَابًا، أَصَابَ الْعَذَابُ مَنْ كَانَ فِيهِمْ، ثُمَّ بُعِثُوا عَلَى أَعْمَالِهِمْ».

.21417108. Ибн Умар розияллоҳу анҳумо шундай деди:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ бирор қавмга азоб туширса, бу азоб у ердагиларнинг ҳаммасига етади. Кейин (қиёматда) амалларига кўра қайта тириладилар», дедилар».

1577/6 – بَاب: التَّعَرُّبِ فِي الْفِتْنَةِ

1577.6‑боб.

Фитнада саҳрога чиқиб кетиш ҳақида

2140/7087 - عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْأَكْوَعِ رَضِيَ الله عَنْهُ، أَنَّهُ دَخَلَ عَلَى الْحَجَّاجِ فَقَالَ: يَا ابْنَ الْأَكْوَعِ، ارْتَدَدْتَ عَلَى عَقِبَيْكَ، تَعَرَّبْتَ؟ قَالَ: لَا، وَلَكِنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم أَذِنَ لِي فِي الْبَدْوِ.

.21407087. Язид ибн Абу Убайддан ривоят қилинади:

«Салама ибн Акваъ айтдики, у Ҳажжожнинг олдига кирибди. У: «Эй Ибн Акваъ, муртад бўлдингми? Саҳройи бўлиб кетдингми?» дебди. «Йўқ, лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга чўлга (чиқиб кетишга) изн берганлар», дебди.

Усмон ибн Аффон қатл қилингач, Салама ибн Акваъ Рабазага чиқиб кетди. У ерда бир аёлга уйланиб, ундан бир неча фарзандли бўлди ва ўлимидан бир неча кун олдин Мадинага келгунича ўша ерда (Рабазада) бўлди».

1576/5 – بَاب: تَكُونُ فِتْنَةٌ، الْقَاعِدُ فِيهَا خَيْرٌ مِنَ الْقَائِمِ

1576.5‑боб.

шундай фитна бўладики, унда
тургандан ўтирган яхшидир

2139/7081 – وَعَنْهُ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «سَتَكُونُ فِتَنٌ، الْقَاعِدُ فِيهَا خَيْرٌ مِنَ الْقَائِمِ، وَالْقَائِمُ فِيهَا خَيْرٌ مِنَ الْمَاشِي، وَالْمَاشِي فِيهَا خَيْرٌ مِنَ السَّاعِي، مَنْ تَشَرَّفَ لَهَا تَسْتَشْرِفْهُ، فَمَنْ وَجَدَ فِيهَا مَلْجَأً أَوْ مَعَاذًا، فَلْيَعُذْ بِهِ».

.21397081. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Ҳали фитналар бўлади, унда ўтирган тургандан яхшидир, турган юргандан яхшидир, юрган югургандан яхшидир. Ким унга бош суқса, уни фалокатга олиб боради. Ким ундан қочишга бошпана ёки паноҳ топса, ўша ерда паналансин».

1575/4 – بَاب: قَوْلِ النَّبِيِّ r: «مَنْ حَمَلَ عَلَيْنَا السِّلَاحَ فَلَيْسَ مِنَّا»

1575.4‑боб.

Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ким бизга
қарши  қурол кўтарса, биздан эмас!» деган сўзлари ҳақида

2138/7072 - عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ r قَالَ: «لَا يُشِيرُ أَحَدُكُمْ عَلَى أَخِيهِ بِالسِّلَاحِ، فَإِنَّهُ لَا يَدْرِي، لَعَلَّ الشَّيْطَانَ يَنْزِعُ فِي يَدِهِ، فَيَقَعُ فِي حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ».

.21387072. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Бирортангиз биродарига қурол ўқталмасин! Зеро, у билмайдики, шайтон (қуролни) унинг қўлидан чиқариб юборса, дўзахнинг бир чуқурига тушиши мумкин», дедилар».

1574/3 – بَاب: لَا يَأْتِي زَمَانٌ إِلَّا الَّذِي بَعْدَهُ شَرٌّ مِنْهُ

1574.3‑боб.

бирор замон келмайдики,
кейингиси ундан ёмонроқ бўлмаса

2137/7068 – عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ الله عَنْهُ، وقَد شكي إلَيه ما لقي الناس مِنَ الـحجاج، فَقَالَ: اصْبِرُوا، فَإِنَّهُ لَا يَأْتِي عَلَيْكُمْ زَمَانٌ إِلَّا الَّذِي بَعْدَهُ شَرٌّ مِنْهُ، حَتَّى تَلْقَوْا رَبَّكُمْ، سَمِعْتُهُ مِنْ نَبِيِّكُمْ r.

.21377068. Зубайр ибн Адийдан ривоят қилинади:

«Анас ибн Моликка бориб, Ҳажжождан кўрганларимиздан унга шикоят қилдик. Шунда у: «Сабр қилинглар, чунки бундан кейин то Роббингизга йўлиққунингизча бирор замон келмайдики, кейингиси ундан ёмонроқ бўлмаса. Мен буни Набийингиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитганман», деди».

1573/5 – بَاب: ظُهُورِ الْفِتَنِ

1573.5‑боб.

Фитналар юзага чиқиши ҳақида

2136/7067 - عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ الله عَنْهُ قال: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: «مِنْ شِرَارِ النَّاسِ مَنْ تُدْرِكُهُمُ السَّاعَةُ وَهُمْ أَحْيَاءٌ».

.21367067. Абу Воилдан ривоят қилинади:

«Ашъарий Абдуллоҳга: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳарж кунлари – ва ҳоказо, – деб айтган кунларни биласанми?» деди. Ибн Масъуд шундай деди: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Одамларнинг ёмонлари –тириклигида қиёмат қоим бўладиганлардир», деяётганларини эшитганман».

 2135/7055 – عن عُبَادَة بنِ الصَّامت رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: دَعَانَا النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم، فَبَايَعْنَاهُ. فَقَالَ: فِيمَا أَخَذَ عَلَيْنَا أَنْ بَايَعَنَا عَلَى السَّمْعِ وَالطَّاعَةِ، فِي مَنْشَطِنَا وَمَكْرَهِنَا، وَعُسْرِنَا وَيُسْرِنَا وَأَثَرَةٍ عَلَيْنَا، وَأَنْ لَا نُنَازِعَ الْأَمْرَ أَهْلَهُ، إِلَّا أَنْ تَرَوْا كُفْرًا بَوَاحًا عِنْدَكُمْ مِنَ اللهِ فِيهِ بُرْهَانٌ.

.21357055, 7056. Жунода ибн Абу Умайя розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Убода ибн Сомит касаллигида унинг ҳузурига кирдик. «Аллоҳ сизни соғайтирсин, бизга Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўзингиз эшитган, ўзингизга манфаат берадиган бирор ҳадис айтиб беринг», дедик. У шундай деди: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни чақирдилар, биз у зотга байъат бердик. У зот биздан олган байъатлари ичида фаоллигимизда ҳам, ёқтирмаганимизда ҳам, қийинчиликда ҳам, кенгчиликда ҳам қулоқ солиш, итоат қилиш, (раҳбарларни) ўзимиздан устун қўйиш, Аллоҳдан ҳужжат‑далил келган ошкора куфрни кўрмагунча бу иш (раҳбарлик) хусусида эгалари билан тортишмаслик ҳам бор эди».

93 – كِتَاب: الْفِتَنِ

بسم الله الرّحمن الرّحيم

93. Фитналар китоби

1572/1 – بَاب: قَوْلِ النَّبِيِّ r: «سَتَرَوْنَ بَعْدِي أُمُورًا تُنْكِرُونَهَا»

1572.1-боб.

Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг
«Мендан кейин тезда ўзингиз инкор қиладиган
ишларни кўрасизлар» деган сўзлари ҳақида

2134/7053 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ الله عَنْهُمَا عَنِ النَّبِيِّ r قَالَ: «مَنْ كَرِهَ مِنْ أَمِيرِهِ شَيْئًا فَلْيَصْبِرْ، فَإِنَّهُ مَنْ خَرَجَ مِنَ السُّلْطَانِ شِبْرًا مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً».

.21347053. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким ўз амирининг бирор жиҳатини хушламаса, сабр қилсин, чунки ким султон измидан бир қарич ташқари чиқса, жоҳилий ўлимда ўлади», дедилар».

2134أ/7054 – وَفِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنْهُ قَالَ: «مَنْ رَأَى مِنْ أَمِيرِهِ شَيْئًا يَكْرَهُهُ فَلْيَصْبِرْ عَلَيْهِ، فَإِنَّهُ مَنْ فَارَقَ الْجَمَاعَةَ شِبْرًا فَمَاتَ، إِلَّا مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً».

2134А/7054. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо айтади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким амирида ўзи ёқтирмайдиган бирор жиҳат кўрса, бунга сабр қилсин, чунки ким жамоатдан бир қарич ажраб ўлса, жоҳилий ўлимда ўлибди», дедилар».

1571/9 – بَاب: مَنْ لَمْ يَرَ الرُّؤْيَا لِأَوَّلِ عَابِرٍ إِذَا لَمْ يُصِبْ

1571.9‑боб.

биринчи таъбирчи тўғри топа олмаса,
Тушни у айтганидек деб билмаслик ҳақида

2133/7046 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا  أنَّه كَانَ يُحَدِّثُ: أَنَّ رَجُلًا أَتَى رَسُولَ اللهِ r فَقَالَ: إِنِّي رَأَيْتُ اللَّيْلَةَ فِي الْمَنَامِ ظُلَّةً تَنْطِفُ السَّمْنَ وَالْعَسَلَ، فَأَرَى النَّاسَ يَتَكَفَّفُونَ مِنْهَا، فَالْمُسْتَكْثِرُ وَالْمُسْتَقِلُّ، وَإِذَا سَبَبٌ وَاصِلٌ مِنَ الْأَرْضِ إِلَى السَّمَاءِ، فَأَرَاكَ أَخَذْتَ بِهِ فَعَلَوْتَ، ثُمَّ أَخَذَ بِهِ رَجُلٌ آخَرُ فَعَلَا بِهِ، ثُمَّ أَخَذَ بِهِ رَجُلٌ آخَرُ فَعَلَا بِهِ، ثُمَّ أَخَذَ بِهِ رَجُلٌ آخَرُ فَانْقَطَعَ ثُمَّ وُصِلَ. فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: يَا رَسُولَ اللهِ، بِأَبِي أَنْتَ، وَاللهِ لَتَدَعَنِّي فَأَعْبُرَهَا، فَقَالَ النَّبِيُّ r: «اعْبُرْ». قَالَ: أَمَّا الظُّلَّةُ فَالْإِسْلَامُ، وَأَمَّا الَّذِي يَنْطِفُ مِنَ الْعَسَلِ وَالسَّمْنِ فَالْقُرْآنُ، حَلَاوَتُهُ تَنْطُفُ، فَالْمُسْتَكْثِرُ مِنَ الْقُرْآنِ وَالْمُسْتَقِلُّ، وَأَمَّا السَّبَبُ الْوَاصِلُ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ فَالْحَقُّ الَّذِي أَنْتَ عَلَيْهِ، تَأْخُذُ بِهِ فَيُعْلِيكَ اللهُ، ثُمَّ يَأْخُذُ بِهِ رَجُلٌ مِنْ بَعْدِكَ فَيَعْلُو بِهِ، ثُمَّ يَأْخُذُ رَجُلٌ آخَرُ فَيَعْلُو بِهِ، ثُمَّ يَأْخُذُهُ رَجُلٌ آخَرُ فَيَنْقَطِعُ بِهِ، ثُمَّ يُوَصَّلُ لَهُ فَيَعْلُو بِهِ، فَأَخْبِرْنِي يَا رَسُولَ اللهِ، بِأَبِي أَنْتَ، أَصَبْتُ أَمْ أَخْطَأْتُ؟ قَالَ النَّبِيُّ r: «أَصَبْتَ بَعْضًا وَأَخْطَأْتَ بَعْضًا». قَالَ: فَوَاللهِ لَتُحَدِّثَنِّي بِالَّذِي أَخْطَأْتُ، قَالَ: «لَا تُقْسِمْ».

.21337046. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо шундай сўзлаб берар эди:

«Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, шундай деди: «Бу кеча тушимда сариёғ ва асал томчилаётган бир булутни кўрдим. Одамлар ундан кафтларига олишаётган экан. Кўп олаётгани ҳам, кам олаётгани ҳам бор эди. Қарасам, ердан осмонга туташган бир чилвир. Сизнинг уни ушлаб, кўтарилганингизни кўрдим. Сўнг уни бошқа бир киши ушлади‑да, у билан кўтарилди. Кейин уни бошқа бир одам ушлади‑да, у билан кўтарилди. Сўнг уни бошқа бир киши ушлаган эди, у узилиб кетди. Кейин эса яна уланди». Шунда Абу Бакр: «Эй Аллоҳнинг Расули, отам сизга фидо бўлсин, Аллоҳга қасамки, менга қўйиб берасиз, уни мен таъбир қиламан», деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Таъбир қил‑чи!» дедилар. У шундай деди: «Булут – Ислом, томаётган асал билан сариёғ – Қуръон, унинг ҳаловати томиб турибди. Қуръондан кўп баҳра олаётган ҳам, кам баҳра олаётганлар ҳам бор. Осмондан ерга туташган чилвир эса сиз турган ҳақдир. Сиз уни ушлаб турибсиз, Аллоҳ эса сизни юксалтирмоқда. Сўнг уни сиздан кейин бир киши ушлайди‑да, у билан кўтарилади. Кейин уни бошқа бир киши ҳам ушлайди‑да, у ҳам у билан кўтарилади. Сўнгра уни бошқа бир киши ушлаб, уни узиб юборади. Кейин уни унга улаб беришади ва у ҳам у билан кўтарилади. Эй Аллоҳнинг Расули, отам сизга фидо бўлсин! Айтинг‑чи, тўғри топдимми ёки хато қилдимми?» Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Баъзисини тўғри топдинг, баъзисини хато айтдинг», дедилар. У: «Аллоҳга қасамки, хато айтганимни айтиб берасиз!» деган эди, у зот: «Қасам ичма!» дедилар».