25-КИТОБ
«НУН» Ҳарфи
حرف النون
(25)

Биздан бир нарсани эшитиб, худди эшитгани каби етказган кишининг юзини Аллоҳ ёруғ қилсин. Кўп­гина хабар етказилган кишилар эшитувчидан кўра хотирасида сақловчироқдир.

Ибн Масъуд (розияллоҳу анҳу)­дан. Аҳмад ривояти.

* نَضَّرَ اللهُ امْرءًا سَمِعَ مِنَّا شَيْئًا فَبَلَغَهُ كما سَمِعَهُ، فَرُبَّ مُبَلِّغٍ أَوْعَى مِنْ سَامِعِ.

 (رواه أحمد عن ابن مسعود)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Киши биродарига соғинч билан назар солиши бу масжидим (яъни, Масжидун набавийя)да бир йил эъти­коф ўтирганидан яхшироқдир.

Ибн Амр (розияллоҳу анҳу)­дан. Ҳаким ривояти.

* نَظَرُ الرَّجُلِ إِلَى أَخِيهِ عَلَى شَوْقٍ خَيْرٌ مِنْ اعْتِكَافِهِ سَنَةً فِي مَسْجِدِي هَذَا.

 (رواه الحكيم عن ابن عمرو)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Ҳақ сўзни эшитиб, сўнг уни мусулмон биродарингга олиб бориб ўргатишинг мунча ҳам яхши ҳадя.

Ибн Аббос (розияллоҳу анҳумо)дан. Табароний ривояти.

* نِعْمَ الْعَطِيَّةُ كَلِمَةُ حَقٍّ تَسْمَعُهَا ثُمَّ تَحْمِلُهَا إِلَى أَخٍ لَكَ مُسْلِمٍ فَتُعَلِّمُهَا إيَّاهُ.

 (رواه الطبراني عن ابن عباس)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Мўминнинг қуроли бўлмиш сабр ва дуо мунча ҳам яхши.

Ибн Аббос (розияллоҳу анҳумо)дан. Дайламий ривояти.

* نِعْمَ سِلاَحُ الْمُؤْمِنِ الصَّبْرُ وَالدُّعَاءُ.

 (رواه الديلمي عن ابن عباس)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Иккита неъмат борки, инсонларнинг кўпчилиги уларнинг қадрига етмайди, (улар:) тансиҳатлик ва бўш вақт.

Бухорий ривояти.

* نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: الصِّحَّةُ وَالْفَرَاغُ.

 (رواه البخاري)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Мен сизларни қабрларни зиёрат қилиш хусусида ман этган эдим. Лекин энди қабрларни зиёрат қилаверинглар. Чунки унда сизлар учун ибрат бордир.

Умму Салама (розияллоҳу анҳо)дан. Табароний ривояти.

* نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ القُبُورِ، وَلَكِنْ فَزُورُوهَا، فَإِنَّ لَكُمْ فِيهَا عِبْرَة.

 (رواه الطبراني عن أم سلمة)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

(Яшаш) манзилларингизни намоз ва Қуръон тиловати билан нурлантириб туринглар.

Анас (розияллоҳу анҳу)дан. Байҳақий ривояти.

* نَوِّرُوا مَنَازِلَكُمْ بِالصَّلاَةِ، وَقِرَاءَةِ الْقُرْآنِ.

 (رواه البيهقي عن أنس)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Рўзадорнинг уйқуси ибодат, жим туриши тасбеҳ, амали икки баравар, дуоси ижобат ва гуноҳи кечирилгандир.

Абдуллоҳ (розияллоҳу анҳу)дан. Табароний ривояти.

* نَوْمُ الصَّائِمِ عِبَادَةٌ، وَصَمْتُهُ تَسْبِيحٌ، وَعَمَلُهُ مُضَاعَفٌ، وَدُعَاؤُهُ مُسْتَجَابٌ، وَذَنْبُهُ مَغْفُورٌ.

 (رواه الطبراني عن عبد الله)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Илм билан ухланган уйқу жоҳиллик билан ўқилган намоздан яхшироқдир.

Салмон (розияллоҳу анҳу)дан. Абу Нуайм ривояти.

* نَوْمٌ عَلَى عِلْمٍ خَيْرٌ مِنْ صَلاَةٍ عَلَى جَهْلٍ.

 (رواه أَبو نعيم عن سلمان)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Ўлганга дод-войлаб йиғловчи киши ўлимидан олдин тавба қилмаса, қиёмат куни устида қатрон (суюқ моддадан) кийим ва қўтир тери билан турғазилади.

Мус­лим ривояти.

* النَّائِحَةُ إِذَا لَمْ تَتُبْ قَبْلَ مَوْتِهَا، تُقَامُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَعَلَيْهَا سِرْبَالٌ مِنْ قَطِرَانٍ، وَدِرْعٌ مِنْ جَرَبٍ.

 (رواه مسلم)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Инсонлар Одам (алайҳиссалом) болаларидир. Одам эса тупроқдандир.

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Ибн Саъд ривояти.

* النَّاسُ وَلَدُ آدَمَ، وَآدَمُ مِنْ تُرَابٍ.

 (رواه ابن سعد عن أبي هريرة)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Одамлар икки тоифа бўлиб, бу икковидан бош­қасида яхшилик йўқдир: биринчиси – олим, иккинчиси – таълим олувчи.

Табароний ривояти.

* النَّاس رَجُلاَنِ: عَالِمٌ وَمُتَعَلِّمٌ، وَلاَ خَيْر فِيمَا سِوَاهُمَا.

 (رواه الطبراني)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Набий ва расуллар – жаннат аҳли саййидлари, шаҳидлар – жаннат аҳли йўлбошчилари, Қуръонни ёд ол­ганлар – жаннат аҳли орифларидир.

Абу Нуайм ривояти.

* النَّبِيُّونَ وَالْمُرْسَلُونَ سَادَةُ أَهْلِ الْجَنَّةِ، وَالشُّهَدَاءُ قَوَّادُ أَهْلِ الْجَنَّةِ، وَحَمَلَةُ الْقُرْآنِ عُرَفَاءُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.

 (رواه أبو نعيم)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Хурмо ва (мевали) дарахтлар аҳли учун баракадир. Агар шукр қилувчи бўлсалар, ўзларидан кейинги зурриётлари учун ҳам баракалидир.

Ҳасан ибн Али (розияллоҳу анҳумо)дан. Табароний ривояти.

* النَّخْلُ وَالشَّجَرُ بَرَكَةٌ عَلَى أَهْلِهِ، وَعَلَى عَقِبِهِمْ بَعْدَهُمْ إِذَا كَانُوا للهِ شَاكِرِينَ.

 (رواه الطبراني عن الحسن بن عليّ)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Ғалаба сабр билан қозонилади. Қийинчилик билан рўшноликка чиқилади. Албатта, машаққат ила енгиллик бордир.

Анас (розияллоҳу анҳу)дан. Хатиб ривояти.

* النَّصْرُ مَعَ الصَّبْرِ، وَالْفَرَجُ مَعَ الكَرْبِ، وَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا.

 (رواه الخطيب عن أنس)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Нафақаларнинг барчаси Аллоҳ йўлидадир. Фа­қатгина (ҳожатдан ташқари ва у билан Аллоҳга яқинлик ҳосил қилиш мақсадида бўлмаган) бинода яхшилик (ажр) йўқдир.

Термизий ривояти.

* النَّفَقَةُ كُلُّهَا فِي سَبِيلِ اللهِ إِلاَّ الْبِنَاءَ فَلاَ خَيْرَ فِيهِ.

 (رواه الترمذي)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Ростгўй ниятнинг барчаси Аршда муаллақдир. Агар банда ниятида ростгўй бўлса, Арш ҳаракатга келади ва гуноҳлари кечирилади.

Ибн Умар (розияллоҳу анҳумо)дан. Хатиб ривояти.

* النِّيَّةُ الصَّادِقةُ مُعَلَّقَةٌ بِالْعَرْشِ، فَإِذَا صَدَقَ الْعَبْدُ نِيَّتَهُ تَحَرّكَ العَرْشُ فَيُغْفَرُ لَهُ.

 (رواه الخطيب عن ابن عمر)

Улашиш
|
|
Нусха олиш
3-BOB

Ман этилган амаллар

المناهي

(3)

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) (эркакларга) тилла узук тақишни ман этдилар.

Имрон ибн Ҳу­сайн (розияллоҳу анҳу)дан. Термизий ривояти.

* نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ التَّخَتُّمِ بِالذَّهَبِ .

 (رواه الترمذي عن عمران بن حصين)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) меҳ­монга такаллуф қилишдан ман этдилар.

Салмон (розияллоҳу анҳу)дан. Ҳоким ривояти.

* نَهَى عن التكَلفِ لِلضَّيْفِ.

 (رواه الحاكم عن سلمان)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) олтин ва кумуш идишда ичимлик ичишдан, шундай идиш­да овқатланишдан ва шулардан тайёрланган (ўтир­ғичда) ўтиришдан ҳамда (эркакларни) кимхоб ипакли кийим ки­йишдан ман этдилар.

Бухорий ривояти.

* نَهَى عن الشُّرْبِ فِي آنِيَةِ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ، وَعنِ الأكل فِيهِمَا وَعَنِ الْجُلُوسِ عليْهِمَا، وَنَهَى عَنِ الدِّيباج الْحَرِيرِ.

 (رواه البخاري)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) мевани то (ейишга) салоҳиятли бўлмагунича сотишдан ман этдилар. Жамоат ривояти.    

  1. * وَفِي رواية: وَكَانَ إِذَا سُئِلَ عَنْ صَلاَحِهَا قَالَ (حَتَّى تَذْهَبَ عَاهَتُها)

    Бошқа ривоятда: «Меванинг салоҳиятли бўлиши ҳа­қида сўралганида, (Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам) унинг камчилиги кетишидир», дедилар.

* نَهى النَّبِىُّ صلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ بَيْعِ الثِّمارِ حتَّى يَبْدُوَ صَلاَحُهَا (نَهى البَائِعَ وَالْمُبْتاعَ).

 (رواه الجماعة)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) икки кун, яъни Фитр ва Қурбонлик ҳайити кунлари рўза тутишдан қайтардилар.

Бухорий ва Муслим ривояти.

* نَهَى عن صِيامِ يَوْمَيْنِ: يَوْمِ الْفِطْرِ، وَيَوْمِ النَّحْرِ.

 (متفق عليه)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кийим­нинг майин тўқилган, зич тўқилган, ўта юмшоғи, жуда қат­тиғи, ғоят қисқасини кийиб шуҳрат қозонишдан ман этдилар, лекин унинг ўртасида, ўртамиёна ва тежамли бўлишдан қайтармадилар.

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Байҳақий ривояти.

* نَهَى عنِ الشُّهْرَتَيْنِ دِقَّةِ الثِّيَابِ وغِلَظِهَا ولينها وَخُشُونتها وطولها وقِصَرِها، وَلَكِنْ سَدادٌ فِيمَا بَيْنَ ذَلِكَ وَاقْتِصَادٌ.

 (رواه البيهقي عن أبي هريرة)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) оғизни тўлдириб бир нафасда ичимлик ичишдан ман этиб, бу шайтон ичишидир, дедилар.

Ибн Шиҳоб (розияллоҳу анҳу)дан. Байҳақий мурсал ҳолда қилган ривоят.

* نَهَى عَنِ العَبِّ نَفَسًا وَاحِدًا، وَقَالَ: ذَلِكَ شُرْبُ الشَّيطَانِ.

 (رواه البيهقي عن ابن شهاب مرسلا)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Эр-хотинни ҳазил-мутойиба қилиб ўйнашишдан олдин жинсий алоқага киришишдан ман этдилар.

Жобир (розияллоҳу анҳу)дан. Хатиб ривояти.

* نَهَى عَنِ الْمُوَاقَعَةِ قَبلَ الْمُلاَعَبَةِ.

 (رواه الخطيب عن جابر)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) юзга белги қўйиш ва юзга уришдан ман этдилар.

 Аҳмад ривояти.

* نَهَى عَنِ الوَشْمِ فِي الوَجْهِ وَالضَّرْبِ فِي الوَجْهِ.

 (رَوَاه أحمد)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) иссиқ таомни то уни ейиш имкони бўлгунича тановул қилишдан ман этдилар.

Табароний ривояти.

* نَهَى عَنْ أكْلِ الطَّعَامِ الْحَارِّ حَتَّى يُمْكِنَ.

 (رَوَاهُ الطَّبَرَانِي)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) овқат ва ичимликка пуфлашдан ман этдилар.

Ибн Аббос (розияллоҳу анҳумо)дан қилинган ривоят.

* نَهَى عَنِ النَّفْخِ فِي الطَّعَامِ وَالشَّرَابِ.

 (عن ابن عباس)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ўлик­ларни сўкишдан ман этдилар.

Зайд ибн Арқам (розияллоҳу анҳу)дан. Ҳоким ривояти.

* نَهَى عَنْ سَبِّ الأمْوَاتِ.

 (رَواه الحاكم عن زيد بن أرقم)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кишини тик туриб ичимлик ичишдан ман этдилар.

Анас (розияллоҳу анҳу)дан. Термизий ривояти.

* نَهَى أن يَشْرَبَ الرَّجُلُ قَائِمًا.

 (رواه الترمذي عن أنس)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бир кишини ўтирган жойидан турғазиб, ўрнига бошқа одамнинг ўтиришидан ман этдилар.

Бухорий ривояти.

* نَهَى أن يُقَامَ الرَّجُلُ مِنْ مَقْعَدِهِ، وَيَجْلِسُ فِيهِ آخَرُ.

 (رَوَاه البخاري)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) аёлларни эрларининг изнисиз гапиришдан ман этдилар.

Табароний ривояти.

* نَهَى أن تَكَلَّمَ النِّسَاءُ إلاَّ بِإذْنِ أزواجِهِنَّ.

 (رَوَاه الطَّبَرَانِيُّ)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кишини намозда ёки аёллар ҳузурида керишмоқдан ман этдилар. Лекин хотини ёки чўриси олдида ундай эмас.

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Дорақутний ривояти.

* نَهَى أن يَتَمَطَّى الرَّجُلُ فِي الصَّلاَةِ، أو عِندَ النِّسَاءِ إلاَّ عِندَ امْرَأتِهِ أو جَوَارِيهِ.

 (رَوَاه الدارقطني عن أبي هريرة)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) икки одам орасида уларнинг изнисиз ўтиришидан ман этдилар.

Байҳақий ривояти.

* نَهَى أن يَجْلِسَ بَينَ الرَّجُلَينِ إلاَّ بِإذْنِهِمَا.

 (رَوَاه البَيهَقِيُّ)

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) узум­ни пишиб қораймагунича, донни то қаттиқлашмагунча сотишдан ман этдилар.

Жамоат ривояти.

* نَهَى عَنْ بَيعِ العِنَبِ حَتَّى يَسْوَدَّ وَعَنْ بَيعِ الْحَبِّ حَتَّى يَشْتَدَّ.

 (رَوَاه الْجَمَاعَةِ)

Улашиш
|
|
Нусха олиш