Уч хислат: Аллоҳ ва Расулини бошқа нарсалардан маҳбуб билиш, бировни фақат Аллоҳ учун яхши кўриш, Аллоҳ уни кофирликдан халос этганидан кейин унга қайтишни худди оловга улоқтирилишни ёмон кўргани каби ёқтирмаслик кимда жам бўлса, у имон ҳаловатини топибди.
Анас (розияллоҳу анҳу)дан. Бухорий ва Муслим ривояти.
* ثَلاَثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ وَجَدَ حَلاَوَةَ الإِيمَانِ. أَنْ يَكُونَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِمَّا سِوَاهُمَا، أَنْ يحبَّ المَرْءَ لاَ يُحِبُّهُ إِلاَّ لِلَّهِ وَأَنْ يَكْرَه أَنْ يَعُودَ فِي الْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْقَذَهُ اللَّهُ مِنْهُ، كَمَا يَكْرَهُ أَنْ يُلْقَى فِي النَّارِ.
(رواه البخاري ومسلم عن أنس)
Уч тоифа киши борки, Аллоҳ уларга Ўз ёнидан бошпана бериб, раҳматини сочади ва жаннатига киритади. У шундай кишики, бирор нарса берилса, миннатдорлик билдиради. Гарчи азоблашга қодир бўлса ҳам, кечириб юборади. Ғазаби келса ҳам ўзини осойишта тутади.
Ибн Аббос (розияллоҳу анҳумо)дан. Байҳақий ривояти.
* ثَلاَثٌ مَنْ كنَّ فِيهِ آوَاهُ اللهُ فِي كَنَفِهِ، وَنَشَرَ عَلَيْهِ رَحْمَتَهُ وَأَدْخَلَهُ جَنَّتَهُ مَنْ إِذَا أُعْطِىَ شَكَرَ، وَإِذَا قَدَرَ غَفَرَ، وَإِذَا غَضِبَ فَتَرَ.
(رواه البيهقي عن ابن عباس)
Уч тоифа киши борки, Аллоҳ уларни енгил ҳисоб қилади ва жаннатига киритади. Сени маҳрум этган кишига берасан, сенга зулм қилган кишини афв этасан, сен билан алоқани узган киши ила алоқани тиклайсан.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Ҳоким ривояти.
* ثَلاَثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ حَاسَبَهُ اللهُ حِسَابًا يَسِيرًا، وَأَدْخَلَهُ الْجَنَّةَ: تعْطِى مَنْ حَرَمَكَ، وَتَعْفو عَمَّنْ ظَلَمَكَ، وَتَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ.
(رواه الحاكم عن أبي هريرة)
Уч тоифа киши борки, савоб уларга вожиб бўлиб, имони комил ҳисобланади. Уларнинг ажойиб феъллари: инсонлар ичида яшаладиган хулқ, Аллоҳ ҳаром қилган нарсалардан тўсувчи тақво ва жоҳилнинг жаҳолатини қайтариб турувчи ҳалимлик.
Анас (розияллоҳу анҳу)дан. Баззор ривояти.
* ثَلاَثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ اسْتَوْجَبَ الثَّوَابَ، وَاسْتَكْمَلَ الإيْمَانَ: خُلُقٌ يَعِيشُ بِهِ فِي النَّاس، وَوَرَعٌ يَحْجِزُهُ عَنْ مَحَارِمِ الله تَعَالَى، وَحِلْمٌ يَرُدُّهُ عَنْ جَهْلِ الْجاهِلِ.
(رواه البزار عن أنس)
Уч тоифа киши борки, соя йўқ кунда Аллоҳ уларни Арши остидаги соя ила соялантиради. Қийинчиликда ҳам таҳорат қилишга интилиш, зулумотда масжидга юриб бориш ва очларни тўйдириш.
Жобир (розияллоҳу анҳу)дан. Асбаҳоний ривояти.
* ثَلاَثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ أظلهُ اللهُ تَحْتَ عَرْشِهِ، يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ طِلُّهُ: الْوُضُؤُ عَلَى الْمَكَارِهِ، وَالْمَشْىُ إِلَى الْمَسَاجِدِ فِي الظُّلَمِ، وإِطْعامُ الْجائعِ.
(رواه الأصبهاني عن جابر)
Учта хил дуо ижобатдир: рўзадорнинг дуоси, мусофирнинг дуоси ва мазлумнинг дуоси.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Ақийлий ривояти.
* ثَلاَثُ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَابَاتٌ: دَعْوَةُ الصَّائِمِ، وَدَعْوَةُ الْمُسَافِرِ، وَدَعْوَةُ الْمَظْلومِ.
(رواه العقيلي عن أبي هريرة)
Уч нарса борки, ўша нарсаларнинг ҳақлигини биламан. Бир киши зулм қилинганда афв этса, Аллоҳ унга азизликни зиёда қилади. Бир киши тиланчилик эшигини очса ва у билан мол-дунёси кўпайишини талаб қилса, Аллоҳ унга камбағалликни зиёда қилади. Бир киши садақа бериш эшигини очса ва у билан Аллоҳнинг розилигини талаб қилса, Аллоҳ унга фақат кўпликни зиёда қилади.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Байҳақий ривояти.
* ثَلاَثٌ أَعْلَمُ أَنَّهُنَّ حَقٌّ، مَا عَفَا امْرُؤٌ عَنْ مَظْلَمَةٍ إِلاَّ زَادَهُ اللهُ بِهَا عِزًّا، وَمَا فَتَحَ رَجُلٌ عَلَى نَفْسِهِ بابَ مَسْأَلَةٍ يَبْتَغِى بِهَا كَثْرَةً إِلاَّ زَادَهُ اللهُ بِهَا فَقْرًا، وَمَا فَتَحَ رَجُلٌ عَلَى نَفْسِهِ بابَ صَدَقةٍ يَبْتَغِى بِهَا وَجْهَ اللهِ تَعَالَى إِلاَّ زَادَهُ اللهُ بِهَا كَثْرَةً.
(رواه البيهقي عن أبي هريرة)
Учта фазилат борки, мусулмон кишининг дунёдаги саодатидир: Солиҳ қўшни, кенг маскан ва енгил маркаб.
Нофеъ (розияллоҳу анҳу)дан. Табароний ривояти.
* ثَلاَثُ فَضَائِلَ مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ فِي الدُّنْيَا: الْجارُ الصَّالِحُ، وَالْمَسْكنُ الْوَاسِعُ، وَالْمَرُكَبُ الْهَيِّنُ.
(رواه الطبراني عن نافع)
Уч нарса омонликдир: ичидаю сиртида Аллоҳдан қўрқиш, розиликдаю ғазаби келганда адолатли бўлиш, камбағаллигу бойликда тежамкорлик. Уч нарса борки, улар ҳалокатдир: ҳавойи нафсига тобе бўлиш, ўзига бўйсундирувчи хасислик ва кишининг ўзи ҳақида юксак фикрда бўлиши.
Анас (розияллоҳу анҳу)дан. Абу Шайх ривояти.
* ثَلاَثٌ مُنْجِيَاتٌ: خَشْيَةُ اللهِ تَعَالَى فِي السِّرِّ وَالْعَلانِيَةِ، وَالْعَدْلُ فِي الرِّضَا وَالْغَضَبِ، وَالْقَصْدُ فِي الْفَقْرِ وَالْغِنَى. وَثَلاثٌ مُهْلِكَات: هَوى مُتَّبَعٌ، وَشُحٌّ مُطَاعٌ، وَإِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ.
(رواه أبو الشيخ عن أنس)
Уч нарса: балога сабр қилиш, қазою қадарга рози бўлиш ва кенгчиликда дуо қилиш сабабли банда дунё ва охират орзуларига етишади.
Имрон ибн Ҳусайн (розияллоҳу анҳу)дан. Абу Шайх ривояти.
* ثَلاَثٌ يُدْرِكُ بِهِنَّ الْعَبْدُ رَغَائِبَ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ: الصَّبْرُ عَلَى الْبَلاَءِ، وَالرِّضَا بِالْقَضَاءِ، وَالدُّعَاءُ فِي الرِّخَاءِ.
(رواه أبو الشيخ عن عمران بن حصين)
Уч нарса сенга биродаринг дўстлигини соф қилади. 1. Йўлиққанингда салом берасан. 2. Мажлисда унга жой берасан. 3. Уни энг яхши исм ила чақирасан.
Умар (розияллоҳу анҳу)дан. Байҳақий ривояти.
* ثَلاَثٌ يُصَفِّيْنَ لَكَ وُدَّ أَخِيكَ: تُسَلِّمُ عَلَيْهِ إِذَا لَقِيْتَهُ، وَتُوَسِّعُ لَهُ فِي الْمَجْلِسِ، وَتَدْعُوهُ بِأَحَبِّ أَسْمَائِهِ.
(رواه البيهقي عن عمر)
Кимда-ким унда уч нарса топилса, имони комил бўлади. Шундай кишики, Аллоҳ йўлида маломатчининг маломатидан қўрқмайди. Амалидан бирор нарсада риё қилмайди. Агар унга икки иш кўрсатилиб, бири дунё учун, иккинчиси охират учун бўлса, охират ишини дунё иши устига ихтиёр қилади.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Ибн Асокир ривояти.
* ثَلاَثَةٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ يَسْتَكْمِلُ إِيْمَانَهْ: رَجُلٌ لاَ يَخَافُ فِي اللهِ لَوْمَةَ لاَئِمٍ، وَلاَ يُرَائِى بِشَيْءٍ مِنْ عَمَلِهِ، وَإِذَا عُرِضَ عَلَيْهِ أَمْرَانِ أَحَدُهُمَا لِلدُّنْيَا، وَالآخَرُ لِلآخِرَةِ، اخْتَارَ أَمْرَ الآخِرَةِ عَلَى الدُّنْيَا.
(رواه ابن عساكر عن أبي هريرة)
Уч нарса борки, ким уни айтса, жаннатга киради. Ким Аллоҳни Рабб деб, Исломни дин деб ва Муҳаммадни (алайҳиссалом) Расул деб айтса, тўртинчиси ер билан осмон оралиғидек фазилат бордир. Ўша нарса Аллоҳ азза ва жалла йўлидаги жидду жаҳддир.
Аҳмад ривояти.
* ثَلاَثَةٌ مَنْ قَالَهُنَّ دَخَلَ الْجَنَّةَ: مَنْ رَضِيَ بِاللهِ رَبًّا، وَبِالإِسْلاَمِ دِينًا، وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولاً ثُمَّ قَالَ يَا أَبَا سَعِيدٍ وَالرَّابِعَةُ لَهَا مِنَ الْفَضْلِ كَمَا بَيْنَ السَّمَاءِ إِلَى الأَرْضِ وَهِيَ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ.
(رواه أحمد)
Уч тоифа борки, одамлар ҳисоб қилинаётганда улар Аршнинг соясида омон ҳолатда гаплашишади. 1. Аллоҳнинг йўлида маломатчининг маломатидан қўрқмаган киши. 2. Ҳалол бўлмаган нарсага қўлини чўзмаган киши. 3. Аллоҳ ҳаром қилган нарсага қарамаган киши.
Асбаҳоний ривояти.
* ثَلاَثَة يَتَحَدَّثُونَ فِي ظِلِّ الْعَرْشِ آمِنِينَ، وَالنَّاسُ فِي الْحِسَابِ: رَجُلٌ لَمْ تَأْخُذْهُ فِي اللهِ لَوَمةُ لاَئِمٍ، وَرَجُلٌ لَمْ يَمُدَّ يَدَيْهِ إِلَى مَا لَمْ يَحِلّ لَهُ، وَرَجُلٌ لَمْ يَنْظُرْ إِلَى مَا حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ.
(رواه الأصبهاني)
Уч тоифа борки, Аллоҳ азза ва жалла уларни яхши кўради. 1. Бир киши кечаси туриб, Аллоҳнинг китобини тиловат қилса. 2. Бир киши ўнг қўли билан садақа қилса-да, чап қўлидан махфий тутса. 3. Бир киши бирор урушдалик пайтида дўстлари енгилса ҳам, душманга пешвоз чиқса.
Ибн Масъуд (розияллоҳу анҳу)дан. Термизий ривояти.
* ثَلاَثَةٌ يُحِبُّهُمُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ: رَجُلٌ قَامَ مِنَ اللَّيْلِ يَتْلُو كِتَابَ اللهِ، وَرَجُلٌ تَصَدَّقَ صَدَقَةً بِيَمِينِهِ، يُخْفِيهَا مِنْ شِمَالِهِ، وَرَجُلٌ كَانَ فِي سَرِيَّةٍ فَانْهَزَمَ أَصْحَابُهُ فَاسْتَقْبَلَ الْعَدُوَّ.
(رواه الترمذي عن ابن مسعود)
Уч тоифа борки, Аллоҳ уларга қиёмат куни қарамайди ҳам, покламайди ҳам, улар учун аламли азоб бордир. (Улар:) 1) бир киши йўлда кетаётганида ортиқча суви бўлса-ю, мусофирлардан уни ман қилса; 2) бир киши имомга фақат мол-дунё учун байъат қилса – имом мол-дунё берса, рози бўлади, йўқса, ғазаб қилади; 3) бир киши буюмини сотишда (ёлғон) қасам ичса, ўша ёлғончилиги сабаб (харидор) берадиган маблағидан кўпроқ бериб қўйса.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан. Бухорий ва Муслим ривояти.
* ثَلاَثَةٌ لاَ يَنْظُرُ اللهُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَلاَ يُزَكِّيهِمْ، وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ: رَجُلٌ كَانَ لَهُ فَضْلُ مَاءٍ بِالطَّرِيقِ فَمَنَعَهُ مِنِ ابْنِ السَّبِيلِ. وَرَجُلٌ بَايَعَ إِمَامًا لاَ يُبَايِعُهُ إِلاَّ لِدُنْيَا، فَإِنْ أَعْطَاهُ مِنْهَا رَضِيَ، وَإِنْ لَمْ يُعْطِهِ مِنْهَا سَخِطَ، وَرَجُلٌ حَلَفَ على سِلْعَتِهِ: لَقَدْ أُعْطِىَ بِهَا أَكْثَرَ مِمَّا أُعْطِىَ وَهُوَ كَاذِبٌ.
(رواه البخاري ومسلم عن أبي هريرة)