Шамоилул-Муҳаммадия (415)
317- حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، قَالَ: حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ صَالِحٍ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ أَبِي قَيْسٍ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، عَنْ قِرَاءَةِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم أَكَانَ يُسِرُّ بِالْقِرَاءَةِ أَمْ يَجْهَرُ ؟ قَالَتْ: كُلُّ ذَلِكَ قَدْ كَانَ يَفْعَلُ قَدْ كَانَ رُبَّمَا أَسَرَّ وَرُبَّمَا جَهَرَ فَقُلْتُ: الْحَمْدُ لِلَّهِ، الَّذِي جَعَلَ فِي الأَمْرِ سَعَةً
- Абдуллоҳ ибн Абу Қайс раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилинади:
«Оиша розияллоҳу анҳодан Набий соллоллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари ҳақида сўраб: «У зот қироатни махфий қилармидилар ёки жаҳрий қилармидилар?», дедим. У: «Сен айтган нарсани ҳаммасини қилардилар. Гоҳида махфий, гоҳида жаҳрий қироат қилардилар», деди. Шунда: «Бу ишда кенгчилик қилган Аллоҳга ҳамд бўлсин!», дедим».
316- حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حُجْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ الأُمَوِيُّ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، عَنِ ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ، قَالَتْ: كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم، يَقْطَعُ قِرَاءَتَهُ، يَقُولُ: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ثُمَّ يَقِفُ، ثُمَّ يَقُولُ: الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ثُمَّ يَقِفُ، وَكَانَ يَقْرَأُ مَلِكِ يَوْمِ الدِّينِ
- Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Набий соллоллоҳу алайҳи васаллам бўлиб-бўлиб қироат қилардилар ва: «Алҳамду лиллаҳи Роббил аламин», деб тўхтар. Кейин «Ар-роҳманир Роҳим», дер ва яна тўхтар сўнг «Малики явмид дин», деб қироат қилардилар».
315- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرِ بْنِ حَازِمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبِي، عَنْ قَتَادَةَ، قَالَ: قُلْتُ لأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ: كَيْفَ كَانَتْ قِرَاءَةُ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ؟ فَقَالَ: مَدًّا
- Қатода раҳматуллоҳи алайҳ айтади:
«Анас ибн Молик розияллоҳу анҳуга: «Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари қандай бўлган?», дедим. У киши: «Чўзиқ эди», деди».
44- باب ماجاء في قراءة رسول الله صلى الله عليه وسلم
44-БОБ.
РАСУЛУЛЛОҲ СОЛЛОЛЛОҲУ АЛАЙҲИ ВАСАЛЛАМНИНГ ҚИРОАТЛАРИ ҲАҚИДА
314- حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنِ ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ، عَنْ يَعَلَى بْنِ مَمْلَكٍ، أَنَّهُ سَأَلَ أُمَّ سَلَمَةَ، عَنْ قِرَاءَةِ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَإِذَا هِيَ تَنْعَتُ قِرَاءَةً مُفَسَّرَةً حَرْفًا حَرْفًا
- Ибн Абу Мулайк раҳматуллоҳи алайҳ Яъло ибн Мамлак раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилади:
«Яъло Умму Салама розияллоҳу анҳодан Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари ҳақида сўради. Умму Салама у зотнинг қироатлари ҳарфма ҳарф мафассар бўлганини васфлаб берди».
313- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللهِ بْنُ صَالِحٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي مُعَاوِيَةُ بْنُ صَالِحٍ، عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ، أَنَّهُ سَمِعَ عَاصِمَ بْنَ حُمَيْدٍ، قَالَ: سَمِعْتُ عَوْفَ بْنَ مَالِكٍ، يَقُولُ: كُنْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، لَيْلَةً فَاسْتَاكَ، ثُمَّ تَوَضَّأَ، ثُمَّ قَامَ يُصَلِّي، فَقُمْتُ مَعَهُ فَبَدَأَ فَاسْتَفْتَحَ الْبَقَرَةَ، فَلا يَمُرُّ بِآيَةِ رَحْمَةٍ، إِلَّا وَقَفَ فَسَأَلَ، وَلا يَمُرُّ بِآيَةِ عَذَابٍ، إِلَّا وَقَفَ فَتَعَوَّذَ، ثُمَّ رَكَعَ فَمَكَثَ رَاكِعًا بِقَدْرِ قِيَامِهِ، وَيَقُولُ فِي رُكُوعِهِ: سُبْحَانَ ذِي الْجَبَرُوتِ وَالْمَلَكُوتِ، وَالْكِبْرِيَاءِ وَالْعَظَمَةِ، ثُمَّ سَجَدَ بِقَدْرِ رُكُوعِهِ، وَيَقُولُ فِي سُجُودِهِ: سُبْحَانَ ذِي الْجَبَرُوتِ وَالْمَلَكُوتِ، وَالْكِبْرِيَاءِ وَالْعَظَمَةِ ثُمَّ قَرَأَ آلَ عِمْرَانَ ثُمَّ سُورَةً، يَفْعَلُ مِثْلَ ذَلِكَ في كل ركعة
- Осим ибн Ҳумайд раҳматуллоҳи алайҳ айтади:
«Авф ибн Молик розияллоҳу анҳунинг бундай деганини эшитдим: «Тунда Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам билан бирга эдим. У зот мисвак ишлатиб, кейин таҳорат олдилар. Сўнг намоз ўқидилар. Мен ҳам у зот билан туриб намоз ўқидим. У зот Бақара сураси билан бошладилар. Ҳар бир раҳмат оятини ўқиганда тўхтаб, сўрар, азоб оятини ўқиганда тўхтаб паноҳ тилардилар. Сўнг рукуъ қилдилар. Рукуълари қиёмлари миқдорича бўлди. Рукуъларида: «Субҳана зил жабарути вал малакути вал кибрияи вал азамаҳ», дердилар. Сўнг сажда қилдилар. Саждалари рукуълари миқдорича бўлди. Саждаларида ҳам: «Субҳана зил жабарути вал малакути вал кибрияи вал азамаҳ», дердилар. Сўнг (иккинчи ракатда) Оли Имрон ва яна бир сурани ўқидилар. Ҳар бир ракатда шундай қилардилар».
312- حَدَّثَنَا أَبُو هِشَامٍ مُحَمَّدُ بْنُ يَزِيدَ الرِّفَاعِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ فُضَيْلٍ، عَنِ الأَعْمَشِ، عَنْ أَبِي صَالِحٍ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، وَأُمَّ سَلَمَةَ، أَيُّ الْعَمَلِ كَانَ أَحَبَّ إِلَى رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ؟ قَالَتَا: مَا دِيمَ عَلَيْهِ، وَإِنْ قَلَّ
- Абу Солиҳ раҳматуллоҳи алайҳ айтади:
«Оиша ва Умму Салама розияллоҳу анҳумодан: «Қайси амал Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламга суюклироқ эди?», деб сўрадим. Улар: «Оз бўлсада, бардавом бўлгани», дейишди».
311- حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ إِسْحَاقَ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدَةُ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: دَخَلَ عَلَيَّ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم وَعِنْدِي امْرَأَةٌ، فَقَالَ: مَنْ هَذِهِ ؟ قُلْتُ: فُلانَةُ لا تَنَامُ اللَّيْلَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: عَلَيْكُمْ مِنَ الأَعْمَالِ مَا تُطِيقُونَ، فَوَاللَّهِ لا يَمَلُّ اللَّهُ حَتَّى تَمَلُّوا، وَكَانَ أَحَبَّ ذَلِكَ إِلَى رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم الَّذِي يَدُومُ عَلَيْهِ صَاحِبُهُ
- Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам олдимга кирганларида бир аёл ҳузуримда эди. У зот: «Бу ким?», дедилар. Мен: «Фалонча, тунлари ухламас экан», дедим. У зот: «Тоқатингиз етадиган амалларни қилинг. Аллоҳга қасамки, Аллоҳ (қабул қилишдан) малолланмайди. Ўзларингиз малолланиб қоласиз», дедилар. Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламга энг суюкли амал, соҳиби бардавом бўлган амал эди».
310- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ مَنْصُورٍ، عَنِ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ عَلْقَمَةَ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، أَكَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، يَخُصُّ مِنَ الأَيَامِ شَيْئًا ؟ قَالَتْ: كَانَ عَمَلُهُ دِيمَةً، وَأَيُّكُمْ يُطِيقُ مَا كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يُطِيقُ؟!
- Алқама раҳматуллоҳи алайҳ айтади:
«Оиша розияллоҳу анҳодан: «Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам (рўза тутиш ва бошқа амалда) бирор кунни хослармидилар?», деб сўрадим. У: «У зотнинг амаллари бардавом бўлган. Сизларнинг қай бирингиз Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам тоқат қилган нарсага тоқат қила оларди?!», деди».
309- حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ إِسْحَاقَ الْهَمْدَانِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدَةُ بْنُ سُلَيْمَانَ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: كَانَ عَاشُورَاءُ يَوْمًا تَصُومُهُ قُرَيْشٌ فِي الْجَاهِلِيَّةِ، وَكَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَصُومُهُ، فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِينَةَ صَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ، فَلَمَّا افْتُرِضَ رَمَضَانُ كَانَ رَمَضَانُ هُوَ الْفَرِيضَةُ وَتُرِكَ عَاشُورَاءُ، فَمَنْ شَاءَ صَامَهُ وَمَنْ شَاءَ تَرَكَهُ
- Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Ашуро шундай кун эдики, Қурайш жоҳилиятда бу кунда рўза тутарди. Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам ҳам бу куннинг рўзасини тутар эдилар. Мадинага келгач ҳам бу куннинг рўзасини тутдилар ва рўзасини тутишга бошқаларни ҳам буюрдилар. Рамазон фарз қилингач, фарз рўза фақатгина у бўлди ва ашуро тарк қилинди. Шунда хоҳлаган киши ашуронинг рўзасини тутар, хоҳлаган киши тарк қиларди».
308- حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلانَ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ يَزِيدَ الرِّشْكِ، قَالَ: سَمِعْتُ مُعَاذَةَ، قَالَتْ: قُلْتُ لِعَائِشَةَ: أَكَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، يَصُومُ ثَلاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ ؟ قَالَتْ: نَعَمْ قُلْتُ: مِنْ أَيِّهِ كَانَ يَصُومُ ؟ قَالَتْ: كَانَ لا يُبَالِي مِنْ أَيِّهِ صَامَ
- Муоза розияллоҳу анҳо айтади:
«Оиша розияллоҳу анҳога: «Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам ҳар ойдан уч кун рўза тутармидилар?», дедим. У: «Ҳа», деди. Мен: «Ойнинг қайси кунлари рўза тутар эдилар?», дедим. У: «Қайси кун бўлишига эътибор бермасдан рўза тутар эдилар», деди».