Забидий (2175)
62/23- بَاب: الْحِرْصِ عَلَى الْحَدِيثِ
62.23-боб.
ҲАДИСГА ҳарислик ҲАҚИДА
85/99- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: قُلْتُ يَا رَسُولَ اللهِ، مَنْ أَسْعَدُ النَّاسِ بِشَفَاعَتِكَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ؟ قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «لَقَدْ ظَنَنْتُ يَا أَبَا هُرَيْرَةَ أَنْ لَا يَسْأَلَنِي عَنْ هَذَا الْحَدِيثِ أَحَدٌ أَوَّلُ مِنْكَ لِمَا رَأَيْتُ مِنْ حِرْصِكَ عَلَى الْحَدِيثِ، أَسْعَدُ النَّاسِ بِشَفَاعَتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَنْ قَالَ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ خَالِصًا مِنْ قَلْبِهِ أَوْ نَفْسِهِ».
85.99 Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Эй Аллоҳнинг Расули, одамлар ичида қиёмат куни шафоатингиз билан энг саодатманд бўладиган киши ким?» дейилди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Абу Ҳурайра, аниқки, шу гапни сендан олдин ҳеч ким сўрамаслигини билар эдим, чунки ҳадисга ўта ҳарислигингни кўрганман. Одамлар ичида қиёмат куни шафоатим билан энг саодатманд бўладиган киши «Ла илаҳа иллаллоҳ»ни қалбидан [ёки вужудидан] ихлос билан айтган кишидир», дедилар».
61/22- بَاب: عِظَةِ الْإِمَامِ النِّسَاءَ
61.22-боб.
ИмомНИНГ АЁЛЛАРГА ВАЪЗ ҚИЛИШИ ҲАҚИДА
84/98- عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ الله عَنْهُمَا أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ وَمَعَهُ بِلَالٌ، فَظَنَّ أَنَّهُ لَمْ يُسْمِعْ النِّسَاءَ، فَوَعَظَهُنَّ وَأَمَرَهُنَّ بِالصَّدَقَةِ، فَجَعَلَتِ الْمَرْأَةُ تُلْقِي الْقُرْطَ وَالْخَاتَمَ، وَبِلَالٌ يَأْخُذُ فِي طَرَفِ ثَوْبِهِ.
84.98 Айюбдан ривоят қилинади:
«Атонинг бундай деганини эшитдим: «Ибн Аббоснинг шундай деганини эшитдим: «Гувоҳлик бераманки, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам...» – ёки Ато: «Гувоҳлик бераманки, Ибн Аббос», деди – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Билол билан чиқдилар. Ўшанда у зот аёлларга эшиттира олмадим деб ўйлаб, уларга ваъз қилдилар ва садақа қилишга буюрдилар. Шунда аёллар сирға ва узукларни ташлай бошлашди. Билол эса кийимининг бир тарафини тутиб турар эди».
60/21- بَابُ تَعْلِيمِ الرَّجُلِ أَمَتَهُ وَأَهْلَهُ
60.21-боб.
КИШИнинг ЧЎРИСИга ВА Аҳли-оиласиГА ТАЪЛИМ БЕРИШИ ҲАҚИДА
83/97 – عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «ثَلَاثَةٌ لَهُمْ أَجْرَانِ: رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمَنَ بِنَبِيِّهِ وَآمَنَ بِـمُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم، وَالْعَبْدُ الْمَمْلُوكُ إِذَا أَدَّى حَقَّ اللهِ وَحَقَّ مَوَالِيهِ، وَرَجُلٌ كَانَتْ عِنْدَهُ أَمَةٌ فَأَدَّبَهَا فَأَحْسَنَ تَأْدِيبَهَا، وَعَلَّمَهَا فَأَحْسَنَ تَعْلِيمَهَا، ثُمَّ أَعْتَقَهَا فَتَزَوَّجَهَا، فَلَهُ أَجْرَانِ».
83.97 Абу Бурда отасидан ривоят қилади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: «Уч (киши) учун икки ҳисса ажр бор:
– Аҳли китоблардан бўлган, ўз Набийи ҳамда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга иймон келтирган киши;
– Аллоҳнинг ҳаққи ҳамда хожаларининг ҳаққини адо этган мамлук қул;
– Қўл остида чўриси бўлиб, унга одоб ўргатган ва одоб ўргатишни гўзал адо этган, таълим берган ва таълим беришни гўзал адо этган, сўнгра уни озод қилиб, унга уйланган кишига ҳам икки ҳисса ажр бор».
59/20- بَاب: مَنْ أَعَادَ الْحَدِيثَ ثَلَاثًا لِيُفْهَمَ عَنْهُ
59.20-боб.
ТУШУНАРЛИ БЎЛИШИ УЧУН ҲАДИСНИ УЧ МАРТА ҚАЙТАРиш ҲАҚИДА
82/94 - عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ الله عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم: أَنَّهُ كَانَ إِذَا تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ أَعَادَهَا ثَلَاثًا حَتَّى تُفْهَمَ عَنْهُ، وَإِذَا أَتَى عَلَى قَوْمٍ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ سَلَّمَ عَلَيْهِمْ ثَلَاثًا.
82.94 Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бир сўз айтсалар, тушунарли бўлиши учун уни уч марта қайтарар, бирон қавм ҳузурига бориб салом берсалар, уч марта салом берар эдилар».
81/92- عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: سُئِلَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم عَنْ أَشْيَاءَ كَرِهَهَا، فَلَمَّا أُكْثِرَ عَلَيْهِ غَضِبَ، ثُمَّ قَالَ: «سَلُونِي عَمَّا شِئْتُمْ». قَالَ رَجُلٌ: مَنْ أَبِي؟ قَالَ: «أَبُوكَ حُذَافَةُ»، فَقَامَ آخَرُ فَقَالَ: مَنْ أَبِي يَا رَسُولَ اللهِ؟ فَقَالَ: «أَبُوكَ سَالِمٌ مَوْلَى شَيْبَةَ». فَلَمَّا رَأَى عُمَرُ مَا فِي وَجْهِهِ قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّا نَتُوبُ إِلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ.
81.92 Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ёқтирмаган нарсалари ҳақида сўралдилар. Гап кўпайиб кетгач, ғазабландилар. Сўнг: «Истаган нарсангиз ҳақида сўрайверинг!» дедилар. Бир киши: «Менинг отам ким?» деди. У зот: «Отанг – Ҳузофа», дедилар.
Яна бошқаси туриб: «Менинг отам ким, эй Аллоҳнинг Расули?» деди. У зот: «Отанг – Шайбанинг мавлоси Солим», дедилар.
Умар у зотнинг юзларидаги ҳолатни кўриб, «Эй Аллоҳнинг Расули, албатта, биз Аллоҳ азза ва жаллага тавба қиламиз», деди».
80/91- عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِيِّ رَضِيَ الله عَنْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ اللُّقَطَةِ، فَقَالَ: «اعْرِفْ وِكَاءَهَا - أَوْ قَالَ وِعَاءَهَا - وَعِفَاصَهَا، ثُمَّ عَرِّفْهَا سَنَةً، ثُمَّ اسْتَمْتِعْ بِـهَا، فَإِنْ جَاءَ رَبُّهَا فَأَدِّهَا إِلَيْهِ». قَالَ: فَضَالَّةُ الْإِبِلِ؟ فَغَضِبَ حَتَّى احْمَرَّتْ وَجْنَتَاهُ - أَوْ قَالَ: احْمَرَّ وَجْهُهُ فَقَالَ: «وَمَا لَكَ وَلَهَا! مَعَهَا سِقَاؤُهَا وَحِذَاؤُهَا، تَرِدُ الْمَاءَ وَتَرْعَى الشَّجَرَ، فَذَرْهَا حَتَّى يَلْقَاهَا رَبُّهَا». قَالَ: فَضَالَّةُ الْغَنَمِ؟ قَالَ: «لَكَ أَوْ لِأَخِيكَ أَوْ لِلذِّئْبِ».
80.91 Зайд ибн Холид Жуҳаний розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан топилма ҳақида сўради. У зот: «Унинг шовунини [ёки идишини – дедилар] ва халтасини таниб ол-да, сўнг уни бир йил эълон қил. Кейин ундан фойдаланавер. Агар эгаси келиб қолса, уни унга тўла», дедилар.
«Йўқолган туя-чи?» деди. У зот ғазабланиб кетдилар, ҳатто ёноқлари қизариб кетди [ёки юзлари қизариб кетди].
«Сенинг у билан нима ишинг бор?! Суви ҳам, туёғи ҳам ўзи билан, бориб сувини ича олади, буталардан ўтлаб юраверади, эгаси учратгунича уни ўз ҳолига қўй!» дедилар.
«Йўқолган қўй-чи?» деди. «У сеники ёки биродарингники ёки бўриникидир», дедилар».