Жувайриянинг акаси Амр ибн Ҳорис [саҳобий бўлган] розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам ўзларидан фақатгин силоҳлари, хачирлари ва садақа қилган ерларини қолдирган эдилар холос».
399- حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ، أَخِي جُوَيْرِيَةَ لَهُ صُحْبَةٌ، قَالَ: مَا تَرَكَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم إِلَّا سِلاحَهُ، وَبَغْلَتَهُ، وَأَرْضًا جَعَلَهَا صَدَقَةً
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Фотима розияллоҳу анҳо Абу Бакр розияллоҳу анҳунинг олдига келиб «Сизнинг меросингиз кимга бўлади?», деди. У: «Аҳлим ва болаларим», деди. Фотима розияллоҳу анҳо: «Унда менга нима бўлдики, отамдан мерос олмайман?», деди. Абу Бакр розияллоҳу анҳу: «Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламнинг: «Биз мерос қолдирмаймиз», деётганларини эшитганман. Лекин мен Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам боқиб юрган кишиларни боқаман ва Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам инфоқ қилиб юрган кишиларга инфоқ қиламан», деди».
400- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: جَاءَتْ فَاطِمَةُ إِلَى أَبِي بَكْرٍ، فَقَالَتْ: مَنْ يَرِثُكَ ؟ فَقَالَ: أَهْلِي وَوَلَدِي، فَقَالَتْ: مَا لِي لا أَرِثُ أَبِي ؟ فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، يَقُولُ: لا نُورَثُ، وَلَكِنِّي أَعُولُ مَنْ كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، يَعُولُهُ، وَأُنْفِقُ عَلَى مَنْ كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يُنْفِقُ عَلَيْهِ
Абул Бахтарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Аббос ва Али Умарнинг олдига хусуматлашиб келишди. Улар бир-бирига: «Сен ундай, сен бундай», дерди. Умар Толҳа, Зубайр, Абдурраҳмон ибн Авф ва Саъдга: «Аллоҳ ҳақи сўрайман, сизлар Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламнинг: «Пайғамбарнинг (ўз аҳлига) едирганидан бошқа қолдирган барча моли садақадир. Биз мерос қолдирмаймиз», деганларини эшитган эдингизми?», деди».
Бу ҳадиснинг (узун) қиссаси бор.
401- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ كَثِيرٍ الْعَنْبَرِيُّ أَبُو غَسَّانَ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ، عَنْ أَبِي الْبَخْتَرِيِّ، أَنَّ الْعَبَّاسَ، وَعَلِيًّا، جَاءَا إِلَى عُمَرَ يَخْتَصِمَانِ، يَقُولُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا لِصَاحِبِهِ: أَنْتَ كَذَا، أَنْتَ كَذَا، فَقَالَ عُمَرُ، لِطَلْحَةَ، وَالزُّبَيْرِ، وَعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ، وَسَعْدٍ: أَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ أَسَمِعْتُمْ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، يَقُولُ: كُلُّ مَالِ نَبِيٍّ صَدَقَةٌ، إِلَّا مَا أَطْعَمَهُ، إِنَّا لا نُورَثُ ؟
وَفِي الْحَدِيثِ قِصَّةٌ
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам: «Биз мерос қолдирмаймиз. Биз қолдирган нарса садақа қилинади», дедилар».
402- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، قَالَ: حَدَّثَنَا صَفْوَانُ بْنُ عِيسَى، عَنِ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، قَالَ: لا نُورَثُ مَا تَرَكْنَا فَهُوَ صَدَقَةٌ
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллоллоҳу алайҳи васаллам: «Менинг меросхўрларим динорни ҳам, дирҳамни ҳам (ўзаро) тақсимлашмайди. Аёлларимнинг нафақаси ва омилларимининг (яъни мендан кейинги халифаларимнинг) маошидан ортиғи (мендан кейин) садақа қилинади», дедилар».
403- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم، قَالَ: لا يَقْسِمُ وَرَثَتِي دِينَارًا وَلا دِرْهَمًا، مَا تَرَكْتُ بَعْدَ نَفَقَةِ نِسَائِي وَمُؤْنَةِ عَامِلِي فَهُوَ صَدَقَةٌ
Молик ибн Авс ибн Ҳадасондан ривоят қилинади:
«Умарнинг олдига кирган эдим. Абдурраҳмон ибн Авф, Толҳа ва Саъд ҳам кирди. Сўнг Али ва Аббос (мерос борасида) тортишиб кириб келишди. Умар уларга: «Унинг изни ила ер ва осмон турадиган Зотни ўртага қўйиб сўрайман, Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам: «Биз мерос қолдирмаймиз. Биз қолдирган нарса садақа қилинади», деганларини биласизларми?», деди. Улар: «Ҳа», дейишди».
Бу ҳадиснинг узун қиссаси бор.
404- حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الْخَلالُ، قَالَ: حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ عُمَرَ، قَالَ: سَمِعْتُ مَالِكَ بْنَ أَنَسٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ مَالِكِ بْنِ أَوْسِ بْنِ الْحَدَثَانِ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى عُمَرَ فَدَخَلَ عَلَيْهِ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ، وَطَلْحَةُ، وَسَعْدٌ، وَجَاءَ عَلِيٌّ، وَالْعَبَّاسُ، يَخْتَصِمَانِ، فَقَالَ لَهُمْ عُمَرُ: أَنْشُدُكُمْ بِالَّذِي بِإِذْنِهِ تَقُومُ السَّمَاءُ وَالأَرْضُ، أَتَعْلَمُونَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، قَالَ: لا نُورَثُ، مَا تَرَكْنَاهُ صَدَقَةٌ، فَقَالُوا: اللَّهُمَّ نَعَمْ
وَفِي الْحَدِيثِ قِصَّةٌ طَوِيلَةٌ
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам ўзларидан мерос қилиб динор ҳам, дирҳам ҳам, қўй ҳам, туя ҳам қолдирмадилар».
Зирр ибн Ҳубайш айтади: «(Оиша) қул ва чўрини ҳам зикр қилган қилмаганлигида иккиланяпман».
405- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ عَاصِمِ ابْنِ بَهْدَلَةَ، عَنْ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: مَا تَرَكَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم دِينَارًا وَلا دِرْهَمًا وَلا شَاةً وَلا بَعِيرًا، قَالَ: وَأَشُكُّ فِي الْعَبْدِ وَالأَمَةِ