14-КИТОБ
ЭМИКДОШЛИК КИТОБИ
كِتَابُ الرَّضَاعِ
(14)

Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга бир ғазотга чиқдим. (Қайтишда) туям мени ҳаяллатиб қўйди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам олдимга келиб, менга: «Эй Жобир!» дедилар. Мен: «Ҳа», дедим. У зот: «Нима гап?» дедилар. Мен: «Туям мени ҳаяллатиб қўйди, чарчаб қолибди, шунга орқада қолиб кетдим», дедим. Шунда у зот тушиб, уни миҳжанлари* билан туртдилар. Кейин «Энди мин-чи», дедилар. Минган эдим, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан (ўтиб кетмасин деб) тийиб туришимга тўғри келди.

У зот: «Уйландингми?» дедилар. Мен: «Ҳа», дедим. «Бокирагами, жувонгами?» дедилар. Мен: «Жувонга», дедим. У зот: «Қиз бола бўлмабди-да, сен у билан, у сен билан ўйнашар эдиларинг», дедилар. Мен: «Менинг  сингилларим бор. Уларнинг бошини бир қилиб, ювиб-тараб, уларга бош-қош бўладиган аёлга уйланайин дедим», дедим. У зот: «Энди сен (Мадинага) келиб қолдинг. Келганингда (аҳлингга) назокатли бўл, назокатли бўл!» дедилар.

Кейин: «Туянгни сотасанми?» дедилар. Мен: «Ҳа», дедим. Шунда уни мендан бир увқияга* сотиб олдилар. Ниҳоят, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам (Мадинага) етиб келдилар, мен эса эртасига етиб келдим. Масжидга келсак, у зот масжиднинг эшиги олдида эканлар. У зот: «Энди келдингми?» дедилар. «Ҳа», дедим. У зот: «Туянгни қўй. Кириб, икки ракъат намоз ўқи», дедилар. Кириб, намоз ўқидим. У зот Билолга бир увқия ўлчаб беришни буюрдилар. Билол менга тарозини оғир қилиб ўлчаб берди. Мен кетмоқчи бўлиб ўгирилган эдим ҳамки, у зот: «Менга Жобирни чақир», дедилар. (Ичимда) «Энди туямни ўзимга қайтарадилар­ов», дедим. Мен учун бундан ёмони йўқ эди. У зот: «Туянгни ол, пули ҳам ўзингга», дедилар».

Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.

* Миҳжан – бир учи қайрилган, илмоқли ҳасса.

* Увқия – кумуш пул ўлчови. Бир увқия қирқ дирҳамга, аниқроғи 29,75 граммга тенг. Бу ўлчов бирлиги араб тилида вақия деб ҳам келади, биз ҳамма жойда увқия деб келтирдик.

252 - عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، قَالَ: خَرَجْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم فِي غَزَاةٍ، فَأَبْطَأَ بِي جَمَلِي، فَأَتَى عَلَيَّ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَقَالَ لِي: «يَا جَابِرُ»، قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: «مَا شَأْنُكَ؟» قُلْتُ: أَبْطَأَ بِي جَمَلِي، وَأَعْيَا فَتَخَلَّفْتُ، فَنَزَلَ، فَحَجَنَهُ بِمِحْجَنِهِ، ثُمَّ قَالَ: «ارْكَبْ»، فَرَكِبْتُ، فَلَقَدْ رَأَيْتُنِي أَكُفُّهُ عَنْ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَقَالَ: «أَتَزَوَّجْتَ؟» فَقُلْتُ: نَعَمْ، فَقَالَ: «أَبِكْرًا، أَمْ ثَيِّبًا؟» فَقُلْتُ: بَلْ ثَيِّبٌ، قَالَ: «فَهَلَّا جَارِيَةً، تُلَاعِبُهَا وَتُلَاعِبُكَ»، قُلْتُ: إِنَّ لِي أَخَوَاتٍ، فَأَحْبَبْتُ أَنْ أَتَزَوَّجَ امْرَأَةً تَجْمَعُهُنَّ، وَتَمْشُطُهُنَّ، وَتَقُومُ عَلَيْهِنَّ، قَالَ: «أَمَا إِنَّكَ قَادِمٌ، فَإِذَا قَدِمْتَ فَالْكَيْسَ الْكَيْسَ»، ثُمَّ قَالَ: «أَتَبِيعُ جَمَلَكَ؟» قُلْتُ: نَعَمْ، فَاشْتَرَاهُ مِنِّي بِأُوقِيَّةٍ، ثُمَّ قَدِمَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، وَقَدِمْتُ بِالْغَدَاةِ، فَجِئْتُ الْمَسْجِدَ، فَوَجَدْتُهُ عَلَى بَابِ الْمَسْجِدِ، فَقَالَ: «الْآنَ حِينَ قَدِمْتَ» قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: فَدَعْ جَمَلَكَ، وَادْخُلْ فَصَلِّ رَكْعَتَيْنِ، قَالَ: فَدَخَلْتُ فَصَلَّيْتُ، ثُمَّ رَجَعْتُ، فَأَمَرَ بِلَالًا أَنْ يَزِنَ لِي أُوقِيَّةً، فَوَزَنَ لِي بِلَالٌ، فَأَرْجَحَ فِي الْمِيزَانِ، قَالَ: فَانْطَلَقْتُ، فَلَمَّا وَلَّيْتُ، قَالَ: «ادْعُ لِي جَابِرًا»، فَدُعِيتُ، فَقُلْتُ: الْآنَ يَرُدُّ عَلَيَّ الْجَمَلَ، وَلَمْ يَكُنْ شَيْءٌ أَبْغَضَ إِلَيَّ مِنْهُ، فَقَالَ: «خُذْ جَمَلَكَ، وَلَكَ ثَمَنُهُ».

[خ 443، م 715، ت 1100، س 3219، د 2048، جه 1860].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг ҳузуримда эдилар. Ҳафсанинг уйига киришга изн сўраётган бир эркакнинг овозини эшитдим. «Эй Аллоҳнинг Расули, бир эркак киши уйингизга киришга изн сўраяпти», дедим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ҳафсанинг эмикдош амакисини назарда тутиб, «Менимча, фалончи бўлса керак», дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, агар фалончи – яъни эмикдош амаким – тирик бўлганда, олдимга кираверармиди?» дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳа, туғишганлик нимани ҳаром қилса, эмикдошлик ҳам шуни ҳаром қилади», дедилар».

Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.

253 - عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ عِنْدَهَا، وَإِنَّهَا سَمِعَتْ صَوْتَ رَجُلٍ يَسْتَأْذِنُ فِي بَيْتِ حَفْصَةَ، قَالَتْ عَائِشَةُ: فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، هَذَا رَجُلٌ يَسْتَأْذِنُ فِي بَيْتِكَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «أُرَاهُ فُلَانًا» - لِعَمِّ حَفْصَةَ مِنَ الرَّضَاعَةِ - فَقَالَتْ عَائِشَةُ: يَا رَسُولَ اللهِ، لَوْ كَانَ فُلَانٌ حَيًّا - لِعَمِّهَا مِنَ الرَّضَاعَةِ - دَخَلَ عَلَيَّ؟ قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «نَعَمْ، إِنَّ الرَّضَاعَةَ تُحَرِّمُ مَا تُحَرِّمُ الْوِلَادَةُ».

[خ 2646، م 1444، ت 1147، س 3300، د 2055، جه 1937].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: «Туғишганлик туфайли маҳрам бўладиганлар эмизиш туфайли ҳам маҳрам бўлади», дедилар».

Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.

254 - عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: قَالَ لِي رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «يَحْرُمُ مِنَ الرَّضَاعَةِ مَا يَحْرُمُ مِنَ الْوِلَادَةِ».

[خ 2646، م 1444، ت 1147، س 3300، د 2055، جه 1937].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Ҳижоб (ояти) нозил бўлгандан кейин Абу Қуъайснинг укаси Афлаҳ менинг ҳузуримга изн сўраб келди. Абу Қуъайс менинг эмикдош отам* эди. «Аллоҳга қасамки, то Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан изн сўрамагунимча Афлаҳга изн бермайман, чунки мени Абу Қуъайс эмас, унинг аёли эмизган-ку», дедим. Расулуллоҳ cоллаллоҳу алайҳи васаллам кирганларида: «Эй Аллоҳнинг Расули, Абу Қуъайснинг укаси Афлаҳ ҳузуримга изн сўраб келган экан, сиздан изн олмагунча унга изн бергим келмади», дедим. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Унга изн беравер», дедилар».

(Ровий) Урва айтади: «Шунинг учун ҳам Оиша: «Насаб туфайли ҳаром қилганларингни эмизиш туфайли ҳам ҳаром қилинглар», дер эди».

Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.

* Эмикдош ота деганда уни эмизган аёлнинг эри тушунилади.

255 - عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّهُ جَاءَ أَفْلَحُ أَخُو أَبِي الْقُعَيْسِ يَسْتَأْذِنُ عَلَيْهَا بَعْدَ مَا نَزَلَ الْحِجَابُ، وَكَانَ أَبُو الْقُعَيْسِ أَبَا عَائِشَةَ مِنَ الرَّضَاعَةِ، قَالَتْ عَائِشَةُ: فَقُلْتُ: وَاللهِ، لَا آذَنُ لِأَفْلَحَ، حَتَّى أَسْتَأْذِنَ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَإِنَّ أَبَا الْقُعَيْسِ لَيْسَ هُوَ أَرْضَعَنِي، وَلَكِنْ أَرْضَعَتْنِي امْرَأَتُهُ، قَالَتْ عَائِشَةُ: فَلَمَّا دَخَلَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ أَفْلَحَ أَخَا أَبِي الْقُعَيْسِ، جَاءَنِي يَسْتَأْذِنُ عَلَيَّ، فَكَرِهْتُ أَنْ آذَنَ لَهُ، حَتَّى أَسْتَأْذِنَكَ، قَالَتْ: فَقَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم: «ائْذَنِي لَهُ»، قَالَ عُرْوَةُ: فَبِذَلِكَ كَانَتْ عَائِشَةُ تَقُولُ: حَرِّمُوا مِنَ الرَّضَاعَةِ مَا تُحَرِّمُونَ مِنَ النَّسَبِ.

[خ 2644، م 1445، ت 1148، س 3301، د 2055، جه 1948].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олдимга хурсанд, юзлари яшнаган ҳолда кириб келдилар‑да, шундай дедилар: «Биласанми, Мужаззиз ҳозиргина Зайд ибн Ҳориса билан Усома ибн Зайдга қараб туриб, «Бу оёқларнинг бири биридандир», деди».

Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.

 

Изоҳ: Зайд ибн Ҳориса розияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг озод қилган қуллари, тутинган ўғилларидир. Усома розияллоҳу анҳу эса Зайднинг ўғли. Зайднинг ўзи оқ танли, ўғли Усома эса қора танли эди, чунки Усоманинг онаси Барака Ҳабашия қора танли эди. Баъзи фитначилар «Оқ танли одамнинг боласи ҳам қора бўладими, бу ерда бир гап бор», деб фисқу фасод гаплар қилишар эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундан ранжиб юрардилар. Бир куни кишиларнинг шахсини аниқлайдиган машҳур қиёфачи Мужаззиз Мудлижий Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига кириб келди. Усома билан Зайд бошларини бир матога ўраб ётишган эди. Мудлижий уларнинг оёқларини кўриб: «Бу оёқлар бир-биридан, яъни ота-боланинг оёқлари», деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу гапдан жуда хурсанд бўлиб кетдилар, чунки араблар қиёфачиларнинг гапини тан олишар эди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Усома Зайднинг ўғли эканини фитначилар тан оладиган киши томонидан айтилганидан хурсанд бўлган эдилар.

256 - عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّهَا قَالَتْ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ عَلَيَّ مَسْرُورًا، تَبْرُقُ أَسَارِيرُ وَجْهِهِ، فَقَالَ: «أَلَمْ تَرَيْ أَنَّ مُجَزِّزًا نَظَرَ آنِفًا إِلَى زَيْدِ بْنِ حَارِثَةَ وَأُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ، فَقَالَ: إِنَّ بَعْضَ هَذِهِ الْأَقْدَامِ لَمِنْ بَعْضٍ».

[خ 3555، م 1459، ت 2129، س 3493، د 2267، جه 2349].

Улашиш
|
|
Нусха олиш