Жобир ибн Абдуллоҳ Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам майизни қуруқ хурмога ҳамда гўр хурмони қуруқ хурмога аралаштир(иб, ивит)ишдан қайтардилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
369- عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ الْأَنْصَارِيُّ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم نَهَى أَنْ يُخْلَطَ الزَّبِيبُ وَالتَّمْرُ، وَالْبُسْرُ وَالتَّمْرُ.
[خ 5601، م 1986، ت 1876، س 5544، د 3703، جه 3395].
Жобир ибн Абдуллоҳдан ривоят қилинади:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хумдан, музаффатдан ва нақийрдан қайтардилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга набиз тайёрлаш учун ҳеч нарса топилмаса, у зотга тошдан қилинган таврда тайёрланар эди».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
* Тавр – тош ёки мисдан ясалган, суюқликлар учун мўлжалланган, ичи чуқур идиш, тоғорача.
370 - عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ: نَهَى رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْجَرِّ وَالْمُزَفَّتِ وَالنَّقِيرِ. وَكَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا لَمْ يَجِدْ شَيْئًا يُنْتَبَذُ لَهُ فِيهِ، نُبِذَ لَهُ فِي تَوْرٍ مِنْ حِجَارَةٍ.
[خ 53، م 1999، ت 1868، س 5031، د 3690، جه 3395].
Саъид ибн Жубайрдан ривоят қилинади:
«Гувоҳлик бераманки, Ибн Умар билан Ибн Аббос розияллоҳу анҳумолар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг дуббо, ҳантам, музаффат ва нақийрдан қайтарганларига гувоҳлик беришган».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Изоҳ: Дуббо – қуритиб, ичи ўйилган қовоқ.
Ҳантам – лой, жун ва қон аралашмасидан ясаладиган хум.
Нақир – қуритиб, ичини ўйиб, идиш ясалган хурмо тўнкаси.
Муқайяр – қийрланган идиш. Қийр ўсимлик бўлиб, уни қуритиб, куйдириб ҳосил қилинган модда билан бўялган идишлар мустаҳкам бўлган. Бу «музаффат» ҳам дейилади.
Ушбу ҳадисда мазкур идишларда набиз тайёрлаш ва ичиш ман қилинмоқда, чунки уларда тайёрланган набиз тез ачиб қолиб, хамрга айланиб қолади.
«Набиз» деб хурмо, майиз каби қуруқ меваларни сувга ивитиб, хамрга айланмай туриб истеъмол қилинадиган ивитмага айтилади. Агар унинг вақти ўтиб кетса, хамрга – маст қилувчи ичимликка айланиб қолади ва уни ичиш ҳаром бўлади.
371 - عَنِ ابْنِ عُمَرَ، وَابْنِ عَبَّاسٍ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنِ الدُّبَّاءِ وَالْحَنْتَمِ وَالْمُزَفَّتِ وَالنَّقِيرِ.
[خ 53، م 1997، ت 1868، س 5031، د 3690، جه 3395].
Саъид ибн Жубайрдан ривоят қилинади:
«Ибн умардан хумнинг набизи ҳақида сўрадим. У: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хумнинг набизини ҳаром қилганлар», деди. Ибн Аббосга келиб, «Ибн Умар айтаётган нарсани эшитганмисан?» дедим. Ибн Аббос: «У нима деяпти?» деди. «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хумнинг набизини ҳаром қилганлар деяпти», дедим. Ибн Аббос: «Ибн Умар тўғри айтибди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хумнинг набизини ҳаром қилганлар», деди. «Хумнинг набизи нима ўзи?» дедим. Ибн Аббос: «Тупроқдан ясаладиган ҳамма нарса», деди.
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
372 - عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، قَالَ: سَأَلْتُ ابْنَ عُمَرَ عَنْ نَبِيذِ الْجَرِّ، فَقَالَ: حَرَّمَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم نَبِيذَ الْجَرِّ، فَأَتَيْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ، فَقُلْتُ: أَلَا تَسْمَعُ مَا يَقُولُ ابْنُ عُمَرَ؟ قَالَ: وَمَا يَقُولُ؟ قُلْتُ: قَالَ: حَرَّمَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم نَبِيذَ الْجَرِّ، فَقَالَ: صَدَقَ ابْنُ عُمَرَ، حَرَّمَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم نَبِيذَ الْجَرِّ، فَقُلْتُ: وَأَيُّ شَيْءٍ نَبِيذُ الْجَرِّ؟ فَقَالَ: كُلُّ شَيْءٍ يُصْنَعُ مِنَ الْمَدَرِ.
[خ 53، م 1997، ت 1868، س 5031، د 3690، جه 3395].
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят ыилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хумдан, дуббо ва музаффатдан қайтарганларини эшитдим».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
373 - عَنِ ابْن عُمَرَ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، يَنْهَى عَنِ الْجَرِّ وَالدُّبَّاءِ وَالْمُزَفَّتِ.
[خ 53، م 1997، ت 1868، س 5031، د 3690، جه 3395].
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Ҳар бир маст қилувчи нарса хамрдир. Ҳар бир маст қилувчи нарса ҳаромдир. Ким бу дунёда хамр ичиб, унга ружу қўйган ҳолида ўлиб кетса, тавба қилмаган бўлса, охиратда уни ичмайди», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Изоҳ: Бу ва шу маънодаги бошқа ҳадисларга уламолар бир неча хил изоҳ беришган:
а) охиратда ичмайди деганда жаннатга кирмаслигига ишора қилинган (яъни биринчилардан бўлиб кирмайди, аввал бу гуноҳи кабираси учун жазосини олади);
б) жаннатга кирса ҳам, у ердаги ичимликлардан ичмайди;
в) ҳалол санаб ичган бўлса, мутлақ жаннатга кирмайди.
374 - عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «كُلُّ مُسْكِرٍ خَمْرٌ، وَكُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ، وَمَنْ شَرِبَ الْخَمْرَ فِي الدُّنْيَا فَمَاتَ وَهُوَ يُدْمِنُهَا لَمْ يَتُبْ، لَمْ يَشْرَبْهَا فِي الْآخِرَةِ».
[خ 5575، م 2003، ت 1861، س 5671، د 3679، جه 3373].
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан битъ* ҳақида сўрашди. У зот: «Маст қиладиган ҳар қандай ичимлик ҳаромдир», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
* Асалдан олинадиган маст қилувчи ичимлик
375 - عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: سُئِلَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْبِتْعِ، فَقَالَ: «كُلُّ شَرَابٍ أَسْكَرَ فَهُوَ حَرَامٌ».
[خ 242، م 2001، ت 1863، س 5590، د 3682، جه 3376].