Абу Мусо Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Роббисини зикр қилиб юрадиган киши билан зикр қилмайдиган кишининг мисоли худди тирик ва ўликнинг мисоли кабидир», дедилар.
Имом Бухорий ривоятлари.
Имом Муслимнинг ривоятларида: «Аллоҳни зикр қилинадиган уй билан зикр қилинмайдиган уйнинг мисоли худди тирик ва ўлик мисоли кабидир», бўлиб келган.
Шарҳ: Аллоҳни зикри билан машғул бўлиш банда билан Аллоҳ орасидаги алоқани тиклаш учун бўлган бирдан бир воситадир. У мағфират ва улкан савоб учун бўлган йўлдир. Пайғамбар алайҳиссалом роббисини зикр қиб юрган кишини ҳақиқий ҳаётда яшаётган киши деб бизга таълим бермоқдалар. Зикр фақат тилни қимирлатиш билан бўлмайди. Балки, тил қимирлаш билан бирга қалб ҳозирлиги, Аллоҳ кузатиб турибди, деган кайфият билан бўлади. Чунки қалблар ғайб сирларининг идишидир.
Аммо Аллоҳни зикр қилмайдиган киши икки оёғида юрса ҳам қалбаки ҳаётда яшаётган бўлади. Чунки у Роббиси билан алоқани узгани учун ўлик ҳисобланади.
Зикр – Аллоҳни якка деб сифатланадиган калималар, шукр, муҳаббат, хавф ва ражони англатувчи сўзлар, Қуръон тиловати, тонг ва кечки дуолар, бир жойга кирган ва чиққандаги дуолар, таомдаги дуолар, омонат ва ибодатни ўтаётгандаги дуолар ва бундан бошқа дуоларни ўз ичига олади.
Ҳадисдан ўрганганларимиз
99 - وَعَنْ أَبِي مُوسَى الأَشْعَرِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، عَنِ النّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «مَثَلُ الَّذِي يَذكُرُ رَبَّهُ وَالَّذِي لاَ يَذْكُرُهُ، مَثَلُ الحَيِّ وَالْمَيِّتِ». رَوَاهُ البُخَارِيُّ.
وَرَوَاهُ مُسْلِمٌ فَقَالَ: «مَثَلُ البَيْتِ الَّذِي يُذْكَرُ اللهُ فِيهِ، وَالبَيْتِ الَّذِي لاَ يُذْكَرُ اللهُ فِيهِ، مَثَلُ الحَيِّ وَالْمَيِّتِ».