(1) СОЛИҲЛАРНИНГ ТУШИ ҲАҚИДА
(1) بَاب: رُؤْيَا الصَّالِحِينَ
2123.6983. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Солиҳ кишининг яхши туши нубувватнинг қирқ олти жузидан биридир», дедилар».
2123/6983 - عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ الله عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «الرُّؤْيَا الْحَسَنَةُ مِنَ الرَّجُلِ الصَّالِحِ، جُزْءٌ مِنْ سِتَّةٍ وَأَرْبَعِينَ جُزْءًا مِنَ النُّبُوَّةِ».
(2) ЯХШИ ТУШНИНГ АЛЛОҲДАН ЭКАНИ ҲАҚИДА
(2) بَاب: الرُّؤْيَا مِنَ اللهِ
2124.6985. Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шундай деганларини эшитганман: «Бирортангиз ўзи ёқтирган тушни кўрса, у фақат Аллоҳдандир, бунинг учун Аллоҳга ҳамд айтсин ва уни айтиб бераверсин. Агар ундан бошқа, ўзи ёқтирмаган тушни кўрса, у фақат шайтондандир. Шунинг учун унинг ёмонлигидан паноҳ сўрасин ва уни ҳеч кимга айтмасин, шунда унга зарар қилмайди».
2124/6985 - عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رَضِيَ الله عَنْهُ، أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: «إِذَا رَأَى أَحَدُكُمْ رُؤْيَا يُحِبُّهَا، فَإِنَّمَا هِيَ مِنَ اللهِ، فَلْيَحْمَدِ اللهَ عَلَيْهَا وَلْيُحَدِّثْ بِهَا، وَإِذَا رَأَى غَيْرَ ذَلِكَ مِمَّا يَكْرَهُ، فَإِنَّمَا هِيَ مِنَ الشَّيْطَانِ، فَلْيَسْتَعِذْ مِنْ شَرِّهَا، وَلَا يَذْكُرْهَا لِأَحَدٍ، فَإِنَّهَا لَا تَضُرُّهُ».
(3) МУЖДА БЕРУВЧИЛАР ҲАҚИДА
(3) بَاب: الْمُبَشِّرَاتِ
2125.6990. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Нубувватдан мужда берувчилардан бошқа нарса қолмади», дедилар. «Мужда берувчилар нима?» дейишди. У зот: «Солиҳ тушлар», дедилар».
2125/6990 - عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: «لَمْ يَبْقَ مِنَ النُّبُوَّةِ إِلَّا الْمُبَشِّرَاتُ». قَالُوا: وَمَا الْمُبَشِّرَاتُ؟ قَالَ: «الرُّؤْيَا الصَّالِحَةُ».
(4) КИМ НАБИЙ СОЛЛАЛЛОҲУ АЛАЙҲИ ВАСАЛЛАМНИ ТУШИДА КЎРСА...
(4) بَاب: مَنْ رَأَى النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم فِي الْمَنَامِ
2126.6993. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ким мени тушида кўрса, ўнгида ҳам албатта кўради. Шайтон менинг қиёфамга кира олмайди», деганларини эшитганман».
Абу Абдуллоҳ айтади: «Ибн Сирин: «Агар у зотни ўз суратларида кўрса», деган».
2126/6993 – وَعَنْهُ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: «مَنْ رَآنِي فِي الْمَنَامِ فَسَيَرَانِي فِي الْيَقَظَةِ، وَلَا يَتَمَثَّلُ الشَّيْطَانُ بِي».
2127.6997. Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ким мени тушида кўрса, ҳақиқатни кўрибди, чунки шайтон менинг шаклимга кира олмайди», деганларини эшитганман».
2127/6997 - عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رَضِيَ الله عَنْهُ أنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: «مَنْ رَآنِي فَقَدْ رَأَى الْحَقَّ، فَإِنَّ الشَّيْطَانَ لَا يَتَكَوَّنُنِي».
(5) КУНДУЗГИ ТУШ ҲАҚИДА
(5) بَاب: الرُّؤْيَا النَّهَارِ
2128.7001, 7002. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу айтади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Умму Ҳаром бинт Милҳоннинг олдига кириб турар эдилар. У Убода ибн Сомитнинг никоҳида эди. Бир куни унинг ҳузурига кирган эканлар, у зотни меҳмон қилибди ва бошларини қарай бошлабди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ухлаб қолибдилар. Кейин кулиб уйғонибдилар. (Умму Милҳон) айтади: «Эй Аллоҳнинг Расули, нега куляпсиз?» дедим. У зот: «Менга умматимдан Аллоҳ йўлида ғазотга чиққан одамлар намоён қилинди. Мана бу денгиз ўртасида кетаётирлар. Тахтдаги подшоҳлардек [Исҳоқ «ёки «Тахтдаги подшоҳлар каби», деб иккиланган]» дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга дуо қилинг, мени ўшалардан қилсин», дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дуо қилдилар. Кейин яна бошларини қўйдилар. Кейин кулиб уйғондилар. «Нега куляпсиз, эй Аллоҳнинг Расули?» дедим. У зот олдинги сафар айтганларидек: «Менга умматимдан Аллоҳ йўлида ғазотга чиққан одамлар намоён қилинди...» дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга дуо қилинг, мени ўшалардан қилсин», дедим. У зот: «Сен биринчилардансан», дедилар».
Кейинчалик, Муовия ибн Абу Суфён даврида у денгиз сафарига чиқди. Денгиздан чиқаётганида уловидан йиқилиб, ҳалок бўлди».
* Бу аёл Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг маҳрамларидан бўлган. Унинг синглиси Умму Сулайм розияллоҳу анҳо Набий алайҳиссаломнинг оналарига эмикдош сингил бўлган.
2128/7001 - عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَدْخُلُ عَلَى أُمِّ حَرَامٍ بِنْتِ مِلْحَانَ رَضِيَ الله عَنْهَا، وَكَانَتْ تَحْتَ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ، فَدَخَلَ عَلَيْهَا يَوْمًا فَأَطْعَمَتْهُ، وَجَعَلَتْ تَفْلِي رَأْسَهُ، فَنَامَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ اسْتَيْقَظَ وَهْوَ يَضْحَكُ، قَالَتْ: فَقُلْتُ: مَا يُضْحِكُكَ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: «نَاسٌ مِنْ أُمَّتِي عُرِضُوا عَلَيَّ غُزَاةً فِي سَبِيلِ اللهِ، يَرْكَبُونَ ثَبَجَ هَذَا الْبَحْرِ، مُلُوكًا عَلَى الْأَسِرَّةِ، أَوْ مِثْلَ الْمُلُوكِ عَلَى الْأَسِرَّةِ». قَالَتْ: فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، ادْعُ اللهَ أَنْ يَجْعَلَنِي مِنْهُمْ. فَدَعَا لَهَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، ثُمَّ وَضَعَ رَأْسَهُ ثُمَّ اسْتَيْقَظَ وَهْوَ يَضْحَكُ، فَقُلْتُ: مَا يُضْحِكُكَ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: «نَاسٌ مِنْ أُمَّتِي عُرِضُوا عَلَيَّ غُزَاةً فِي سَبِيلِ اللهِ». كَمَا قَالَ فِي الْأُولَى، قَالَتْ: فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ ادْعُ اللهَ أَنْ يَجْعَلَنِي مِنْهُمْ، قَالَ: «أَنْتِ مِنَ الْأَوَّلِينَ»، فَرَكِبَتِ الْبَحْرَ فِي زَمَانِ مُعَاوِيَةَ بْنِ أَبِي سُفْيَانَ، فَصُرِعَتْ عَنْ دَابَّتِهَا حِينَ خَرَجَتْ مِنَ الْبَحْرِ، فَهَلَكَتْ.
(6) ТУШДАГИ КИШАН ҲАҚИДА
(6) بَاب: الْقَيْدِ فِي الْمَنَامِ
2129.7017. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Замон охирлаганда мўминнинг туши ёлғон чиқмай қўяди. Мўминнинг туши нубувватнинг қирқ олти жузидан биридир. Нимаики нубувватдан бўлса, у асло ёлғон бўлмайди», дедилар».
Муҳаммад айтади: «Мен ҳам шуни айтаман. Туш уч хил бўлади, дейишарди: кўнгилдан кечган ўйлар, шайтоннинг қўрқитишлари, Аллоҳдан мужда. Ким ўзи ёқтирмаган нарсани туш кўрса, уни ҳеч кимга сўзлаб бермасин, туриб, намоз ўқисин. У киши (Абу Ҳурайра) тушдаги ғулни* ёқтирмас эди. Уларга оёқкишан ёқарди. Оёқкишан диндаги собитқадамликдир, дейишарди».
Қатода, Юнус, Ҳишом ва Абу Ҳилоллар Ибн Сириндан, у Абу Ҳурайрадан, у эса Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилган. Баъзилар буларнинг барчасини ҳадисга идрож* қилишган. Авфнинг ҳадиси аниқроқ.
Юнус: «Оёқкишан тўғрисидагиси фақат Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдандир, деб ўйлайман», дейди.
Абу Абдуллоҳ айтади: «Ғул фақат бўйинда бўлади».
2129/7017 - عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «إِذَا اقْتَرَبَ الزَّمَانُ لَمْ تَكَدْ تَكْذِبُ، رُؤْيَا الْمُؤْمِنِ وَرُؤْيَا الْمُؤْمِنِ جُزْءٌ مِنْ سِتَّةٍ وَأَرْبَعِينَ جُزْءًا مِنَ النُّبُوَّةِ، وَمَا كَانَ مِنَ النُّبُوَّة لا يَكْذب».
(7) ТУШИДА БИР НАРСАНИ БИР ЕРДАН ЧИҚАРИБ, БОШҚА ЖОЙГА ЖОЙЛАШТИРГАНИНИ КЎРСА...
(7) بَاب: إِذَا رَأَى أَنَّهُ أَخْرَجَ الشَّيْءَ مِنْ كُورَةٍ، فَأَسْكَنَهُ مَوْضِعًا آخَرَ
2130.7038. Солим ибн Абдуллоҳ отасидан ривоят қилади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Туш кўрибман. Сочи тўзиган бир қора аёл Мадинадан чиқиб, Маҳяъага – у Жуҳфадир* – ўрнашибди. Мен буни Мадина вабосининг ўша ерга кўчганига йўйдим».
* Бу гап ровийлардан Мусо ибн Уқбага тегишли.
2130/7038 - عَنْ عَبْدِ اللهِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ الله عَنْهُمَ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «رَأَيْتُ كَأَنَّ امْرَأَةً سَوْدَاءَ ثَائِرَةَ الرَّأْسِ، خَرَجَتْ مِنَ الْمَدِينَةِ، حَتَّى قَامَتْ بِمَهْيَعَةَ - وَهْيَ الْجُحْفَةُ - فَأَوَّلْتُ أَنَّ وَبَاءَ الْمَدِينَةِ نُقِلَ إِلَيْهَا».
(8) ТУШИ ТЎҒРИСИДА ЁЛҒОН ГАПИРИШ ҲАҚИДА
(8) بَاب: مَنْ كَذَبَ فِي حُلُمِهِ
2131.7042. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Ким кўрмаган тушини кўрдим деса, унга иккита қилни бир-бирига боғлаш юклатилади, у эса буни зинҳор қила олмайди. Ким одамларнинг гапига улар истамаган [ёки «ундан қочаётганлари»] ҳолда қулоқ тутса, қиёмат куни қулоғига қалай қуйилади. Ким сурат чизса, азобланади ва ўшанга жон киритиш юклатилади. У эса жон кирита олмайди».
2131/7042 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ الله عَنْهُمَا، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «مَنْ تَحَلَّمَ بِحُلُمٍ لَمْ يَرَهُ، كُلِّفَ أَنْ يَعْقِدَ بَيْنَ شَعِيرَتَيْنِ، وَلَنْ يَفْعَلَ، وَمَنِ اسْتَمَعَ إِلَى حَدِيثِ قَوْمٍ، وَهُمْ لَهُ كَارِهُونَ، صُبَّ فِي أُذُنِهِ الْآنُكُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ صَوَّرَ صُورَةً عُذِّبِ، وَكُلِّفَ أَنْ يَنْفُخَ فِيهَا، وَلَيْسَ بِنَافِخٍ».
2132.7043. Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Уйдирмаларнинг энг ёмони –кўрмаганини кўрдим, дейишдир», дедилар».
Изоҳ: Бу ерда туш кўриш назарда тутилган. Ёлғондан туш тўқиш энг катта ёлғон ва оғир гуноҳдир, чунки бу бевосита Аллоҳга нисбатан ёлғон тўқиш, У Зотга туҳмат қилишдир.
2132/7043 - عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ الله عَنْهُمَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «مِنْ أَفْرَى الْفِرَى أَنْ يُرِيَ عَيْنَيْهِ مَا لَمْ يَرَ».
(9) БИРИНЧИ ТАЪБИРЧИ ТЎҒРИ ТОПА ОЛМАСА, ТУШНИ У АЙТГАНИДЕК ДЕБ БИЛМАСЛИК ҲАҚИДА
(9) بَاب: مَنْ لَمْ يَرَ الرُّؤْيَا لِأَوَّلِ عَابِرٍ إِذَا لَمْ يُصِبْ
2133.7046. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо шундай сўзлаб берар эди:
«Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, шундай деди: «Бу кеча тушимда сариёғ ва асал томчилаётган бир булутни кўрдим. Одамлар ундан кафтларига олишаётган экан. Кўп олаётгани ҳам, кам олаётгани ҳам бор эди. Қарасам, ердан осмонга туташган бир чилвир. Сизнинг уни ушлаб, кўтарилганингизни кўрдим. Сўнг уни бошқа бир киши ушлади‑да, у билан кўтарилди. Кейин уни бошқа бир одам ушлади‑да, у билан кўтарилди. Сўнг уни бошқа бир киши ушлаган эди, у узилиб кетди. Кейин эса яна уланди». Шунда Абу Бакр: «Эй Аллоҳнинг Расули, отам сизга фидо бўлсин, Аллоҳга қасамки, менга қўйиб берасиз, уни мен таъбир қиламан», деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Таъбир қил‑чи!» дедилар. У шундай деди: «Булут – Ислом, томаётган асал билан сариёғ – Қуръон, унинг ҳаловати томиб турибди. Қуръондан кўп баҳра олаётган ҳам, кам баҳра олаётганлар ҳам бор. Осмондан ерга туташган чилвир эса сиз турган ҳақдир. Сиз уни ушлаб турибсиз, Аллоҳ эса сизни юксалтирмоқда. Сўнг уни сиздан кейин бир киши ушлайди‑да, у билан кўтарилади. Кейин уни бошқа бир киши ҳам ушлайди‑да, у ҳам у билан кўтарилади. Сўнгра уни бошқа бир киши ушлаб, уни узиб юборади. Кейин уни унга улаб беришади ва у ҳам у билан кўтарилади. Эй Аллоҳнинг Расули, отам сизга фидо бўлсин! Айтинг‑чи, тўғри топдимми ёки хато қилдимми?» Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Баъзисини тўғри топдинг, баъзисини хато айтдинг», дедилар. У: «Аллоҳга қасамки, хато айтганимни айтиб берасиз!» деган эди, у зот: «Қасам ичма!» дедилар».
2133/7046 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا أنَّه كَانَ يُحَدِّثُ: أَنَّ رَجُلًا أَتَى رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: إِنِّي رَأَيْتُ اللَّيْلَةَ فِي الْمَنَامِ ظُلَّةً تَنْطِفُ السَّمْنَ وَالْعَسَلَ، فَأَرَى النَّاسَ يَتَكَفَّفُونَ مِنْهَا، فَالْمُسْتَكْثِرُ وَالْمُسْتَقِلُّ، وَإِذَا سَبَبٌ وَاصِلٌ مِنَ الْأَرْضِ إِلَى السَّمَاءِ، فَأَرَاكَ أَخَذْتَ بِهِ فَعَلَوْتَ، ثُمَّ أَخَذَ بِهِ رَجُلٌ آخَرُ فَعَلَا بِهِ، ثُمَّ أَخَذَ بِهِ رَجُلٌ آخَرُ فَعَلَا بِهِ، ثُمَّ أَخَذَ بِهِ رَجُلٌ آخَرُ فَانْقَطَعَ ثُمَّ وُصِلَ. فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: يَا رَسُولَ اللهِ، بِأَبِي أَنْتَ، وَاللهِ لَتَدَعَنِّي فَأَعْبُرَهَا، فَقَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم: «اعْبُرْ». قَالَ: أَمَّا الظُّلَّةُ فَالْإِسْلَامُ، وَأَمَّا الَّذِي يَنْطِفُ مِنَ الْعَسَلِ وَالسَّمْنِ فَالْقُرْآنُ، حَلَاوَتُهُ تَنْطُفُ، فَالْمُسْتَكْثِرُ مِنَ الْقُرْآنِ وَالْمُسْتَقِلُّ، وَأَمَّا السَّبَبُ الْوَاصِلُ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ فَالْحَقُّ الَّذِي أَنْتَ عَلَيْهِ، تَأْخُذُ بِهِ فَيُعْلِيكَ اللهُ، ثُمَّ يَأْخُذُ بِهِ رَجُلٌ مِنْ بَعْدِكَ فَيَعْلُو بِهِ، ثُمَّ يَأْخُذُ رَجُلٌ آخَرُ فَيَعْلُو بِهِ، ثُمَّ يَأْخُذُهُ رَجُلٌ آخَرُ فَيَنْقَطِعُ بِهِ، ثُمَّ يُوَصَّلُ لَهُ فَيَعْلُو بِهِ، فَأَخْبِرْنِي يَا رَسُولَ اللهِ، بِأَبِي أَنْتَ، أَصَبْتُ أَمْ أَخْطَأْتُ؟ قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم: «أَصَبْتَ بَعْضًا وَأَخْطَأْتَ بَعْضًا». قَالَ: فَوَاللهِ لَتُحَدِّثَنِّي بِالَّذِي أَخْطَأْتُ، قَالَ: «لَا تُقْسِمْ».