Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам барча аёлларини айланиб чиқиб, бир ғусл қилардилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
29 - عَنْ أَنَسٍ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَطُوفُ عَلَى نِسَائِهِ بِغُسْلٍ وَاحِدٍ.
[خ 268، م 309، ت 140، س 263، د 218، جه 558].
Қатодадан ривоят қилинади: Анас ибн Молик уларга гапириб берди:
Умму Сулайм розияллоҳу анҳо айтади:
«Аллоҳнинг Набийси соллаллоҳу алайҳи васалламдан аёл тушида эркак киши кўрадиган нарсани кўриши ҳақида сўраган эдим, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Агар аёл ўшани кўрса, ғусл қилсин», дедилар. Бундан уялиб кетдим-да, «Шундай бўлиши ҳам мумкинми?» дедим. Шунда Аллоҳнинг Набийси соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳа, бўлмаса (боладаги) ўхшашлик қайдан бўлади? Эркакнинг суви қуюқ, оқ, аёлнинг суви эса суюқ, сарғишдир. Қай бириники устун келса [ёки ўзса], ўхшашлик ўшанга бўлади», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
30 - عَنْ قَتَادَةَ، أَنَّ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ حَدَّثَهُمْ، أَنَّ أُمَّ سُلَيْمٍ حَدَّثَتْ: أَنَّهَا سَأَلَتْ نَبِيَّ اللهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمَرْأَةِ تَرَى فِي مَنَامِهَا مَا يَرَى الرَّجُلُ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «إِذَا رَأَتْ ذَلِكَ الْمَرْأَةُ، فَلْتَغْتَسِلْ». فَقَالَتْ أُمُّ سُلَيْمٍ: وَاسْتَحْيَيْتُ مِنْ ذَلِكَ، قَالَتْ: وَهَلْ يَكُونُ هَذَا؟ فَقَالَ نَبِيُّ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «نَعَمْ، فَمِنْ أَيْنَ يَكُونُ الشَّبَهُ؟ إِنَّ مَاءَ الرَّجُلِ غَلِيظٌ أَبْيَضُ، وَمَاءَ الْمَرْأَةِ رَقِيقٌ أَصْفَرُ، فَمِنْ أَيِّهِمَا عَلَا أَوْ سَبَقَ، يَكُونُ مِنْهُ الشَّبَهُ».
[خ 130، م 311، ت 113، س 196، د 236، جه 600].
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам халога борсалар, «Аллоҳумма, инний аъуузу бика минал хубуси вал хобааис»* дер эдилар».
* Дуонинг маъноси: «Аллоҳим, эркак ва урғочи нопок жинлардан паноҳ беришингни сўрайман».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
31 - عَنْ أَنَسٍ كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا دَخَلَ الْخَلَاءَ قَالَ: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ».
[خ 142، م 375، ت 5، س 19، د 4، جه 296].
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Мадина кўчаларидан бирида Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга рўпара келиб қолдим. Мен жунуб эдим, шунинг учун аста-секин ортга тисарилдим-да, бориб, ғусл қилдим. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам эса мени қидириб қолибдилар. Қайтиб келганимда: «Эй Абу Ҳурайра, қаерда эдинг?» дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, сиз мени учратган пайтингизда жунуб эдим. Шунинг учун ғусл қилмай туриб, сиз билан бирга ўтиришни ўзимга эп кўрмадим», дедим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Субҳаналлоҳ! Мўмин нажас бўлмайди», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
32 - عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ: أَنَّهُ لَقِيَهُ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم فِي طَرِيقٍ مِنْ طُرُقِ الْمَدِينَةِ، وَهُوَ جُنُبٌ، فَانْسَلَّ فَذَهَبَ فَاغْتَسَلَ، فَتَفَقَّدَهُ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم، فَلَمَّا جَاءَهُ، قَالَ: «أَيْنَ كُنْتَ يَا أَبَا هُرَيْرَةَ؟» قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ! لَقِيتَنِي وَأَنَا جُنُبٌ، فَكَرِهْتُ أَنْ أُجَالِسَكَ حَتَّى أَغْتَسِلَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «سُبْحَانَ اللهِ! إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَا يَنْجُسُ».
[خ 283، م 371، ت 121، س 269، د 231، جه 534].
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам сут ичдилар. Кейин сув опкелтириб, оғизларини чайдилар ва: «Бунинг ёғи бор», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
33 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم شَرِبَ لَبَنًا، ثُمَّ دَعَا بِمَاءٍ، فَتَمَضْمَضَ، وَقَالَ: «إِنَّ لَهُ دَسَمًا».
[خ 211، م 358، ت 89، س 187، د 196، جه 498].
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Маймунанинг мавлосига бир қўй садақа қилинган эди. Ўша қўй ўлиб қолди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унинг олдидан ўтаётиб, «Бунинг терисини олиб, кейин ошлаб, фойдаланавермайсизларми?» дедилар. «Ахир бу ўлимтик-ку?» дейишди. Шунда у зот: «Уни ейиш ҳаром, холос», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
34 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: تُصُدِّقَ عَلَى مَوْلَاةٍ لِمَيْمُونَةَ بِشَاةٍ، فَمَاتَتْ، فَمَرَّ بِهَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: «هَلَّا أَخَذْتُمْ إِهَابَهَا، فَدَبَغْتُمُوهُ، فَانْتَفَعْتُمْ بِهِ؟» فَقَالُوا: إِنَّهَا مَيْتَةٌ، فَقَالَ: «إِنَّمَا حَرُمَ أَكْلُهَا».
[خ 1492، م 363، ت 1727، س 4234، د 4120، جه 3609].
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Умар: «Эй Аллоҳнинг Расули, жунуб ҳолда ухласак бўладими?» деди. У зот: «Ҳа, агар таҳорат қилиб олса», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
35 - عَنِ ابْنِ عُمَرَ، أَنَّ عُمَرَ قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، أَيَرْقُدُ أَحَدُنَا وَهُوَ جُنُبٌ؟ قَالَ: «نَعَمْ، إِذَا تَوَضَّأَ».
[خ 287، م 306، ت 120، س 259، د 221، جه 585].
Алий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Сермазий киши эдим. Қизлари (никоҳимдалиги) туфайли бу ҳақда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўрашга уялар эдим. Шунинг учун Миқдод ибн Асвадга айтган эдим, у сўраб берди. У зот: «Закарини ювиб, таҳорат қилади», дебдилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Изоҳ: Мазий – жинсий қўзғалиш туфайли жинсий аъзодан келадиган оқ суюқлик. Вадий–баъзан бавл қилгандан кейин чиқадиган қуюқ оқ суюқлик. Мазий ёки вадий чиққанда таҳорат бузилади, лекин ғусл вожиб бўлмайди.
36 - عَنْ عَلِيٍّ، قَالَ: كُنْتُ رَجُلًا مَذَّاءً، وَكُنْتُ أَسْتَحْيِي أَنْ أَسْأَلَ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم؛ لِمَكَانِ ابْنَتِهِ، فَأَمَرْتُ الْمِقْدَادَ ابْنَ الْأَسْوَدِ، فَسَأَلَهُ، فَقَالَ: «يَغْسِلُ ذَكَرَهُ، وَيَتَوَضَّأُ».
[خ 132، م 303، ت 114، س 152، د 206، جه 504].
Аммордан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени бир юмуш билан (сафарга) юборган эдилар, жунуб бўлиб қолиб, сув топа олмадим. Кейин ҳайвон тупроққа беланганидек беландим. Сўнгра Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига бориб, буни айтсам, у зот: «Қўлинг билан мана бундай қилишинг кифоя қиларди» деб, қўлларини ерга бир уриб, чап қўлларини ўнг қўлларига, кафтларининг устига ва юзларига суртдилар». Шунда Абдуллоҳ: «Билмасмидинг, Умар Амморнинг гапидан қаноатланмаган», деди».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Изоҳ: Ҳанафий мазҳабида таҳоратсиз одам сув топа олмаса, таяммум қилади.
37 – عَنْ عَمَّارٍ قَالَ: بَعَثَنِي رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فِي حَاجَةٍ فَأَجْنَبْتُ، فَلَمْ أَجِدِ الْمَاءَ، فَتَمَرَّغْتُ فِي الصَّعِيدِ كَمَا تَمَرَّغُ الدَّابَّةُ، ثُمَّ أَتَيْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم، فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لَهُ، فَقَالَ: «إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ أَنْ تَقُولَ بِيَدَيْكَ هَكَذَا»، ثُمَّ ضَرَبَ بِيَدَيْهِ الْأَرْضَ ضَرْبَةً وَاحِدَةً، ثُمَّ مَسَحَ الشِّمَالَ عَلَى الْيَمِينِ، وَظَاهِرَ كَفَّيْهِ وَوَجْهَهُ.
[خ 338، م 368، ت 144، س 312، د 318، جه 565].
Саъид ибн Абдурраҳмон ибн Абзодан ривоят қилади:
«Бир киши Умарнинг олдига келиб, «Мен жунуб бўлиб қолиб, сув топа олмадим», деган эди, Умар: «Намоз ўқима», деди. Шунда Аммор шундай деди: «Эй мўминларнинг амири, эсингизда йўқми, бир сария билан ғазотдалигимизда жунуб бўлиб қолиб, сув топа олмаган эдик. Шунда сиз намоз ўқимадингиз, мен эса тупроққа юмалаб олиб, намоз ўқидим. Ўшанда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Икки қўлингни ерга уриб, сўнг пуфлаб, уни юзинг ва кафтингга суртсанг кифоя қиларди», деган эдилар». Шунда Умар: «Эй Аммор, (адашмаяпсанми?) Аллоҳдан қўрқ!» деди. Аммор: «Майли, хоҳламасангиз, гапирмайман», деди».
Сўнг (ровий) Шуъба ривоятни бошқа санад билан давом эттириб, Умар розияллоҳу анҳунинг «Айтганингдек қилишингга рухсат берамиз», деган гапини қўшимча қилди.
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
38 - عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى: أَنَّ رَجُلًا أَتَى عُمَرَ فَقَالَ: إِنِّي أَجْنَبْتُ فَلَمْ أَجِدْ مَاءً، فَقَالَ: لَا تُصَلِّ، فَقَالَ عَمَّارٌ: أَمَا تَذْكُرُ، يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ! إِذْ أَنَا وَأَنْتَ فِي سَرِيَّةٍ فَأَجْنَبْنَا، فَلَمْ نَجِدْ مَاءً؟ فَأَمَّا أَنْتَ، فَلَمْ تُصَلِّ، وَأَمَّا أَنَا فَتَمَعَّكْتُ فِي التُّرَابِ وَصَلَّيْتُ، فَقَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم: «إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ أَنْ تَضْرِبَ بِيَدَيْكَ الْأَرْضَ، ثُمَّ تَنْفُخَ، ثُمَّ تَمْسَحَ بِهِمَا وَجْهَكَ وَكَفَّيْكَ»، فَقَالَ عُمَرُ: اتَّقِ اللهَ يَا عَمَّارُ! قَالَ: إِنْ شِئْتَ لَمْ أُحَدِّثْ بِهِ.
[خ 338، م 368، ت 144، س 312، د 318، جه 565].
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Бирортамиз ҳайз кўрган бўлса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга ҳайзи кўпайган пайтида изор ўраб олишни буюрар, кейин у билан мубошарат қилаверар эдилар. Қайси бирингиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шаҳватларини тия олганларидек шаҳватингизни тия оласиз?».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
39 - عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: كَانَ إِحْدَانَا، إِذَا كَانَتْ حَائِضًا، أَمَرَهَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ تَأْتَزِرَ فِي فَوْرِ حَيْضَتِهَا ثُمَّ يُبَاشِرُهَا، قَالَتْ: وَأَيُّكُمْ يَمْلِكُ إِرْبَهُ كَمَا كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَمْلِكُ إِرْبَهُ؟
[خ 302، م 293، ت 132، س 373، د 268، جه 635].
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжалари Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Уйга зарурат учунгина кирардим ва у ерда касал одам бўлса, ўтиб кетаётганимдагина ундан ҳол-аҳвол сўрардим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эса масжидда туриб, (дарча орқали) бошларини менга тутардилар, сочларини тараб қўяр эдим. У зот эътикоф ўтирганларида уйга ҳожат учунгина кирардилар, холос».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
40 – عَنْ عَائِشَةَ زَوْجَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ: إِنْ كُنْتُ لَأَدْخُلُ الْبَيْتَ لِلْحَاجَةِ، وَالْمَرِيضُ فِيهِ، فَمَا أَسْأَلُ عَنْهُ إِلَا وَأَنَا مَارَّةٌ، وَإِنْ كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم لَيُدْخِلُ عَلَيَّ رَأْسَهُ وَهُوَ فِي الْمَسْجِدِ فَأُرَجِّلُهُ، وَكَانَ لَا يَدْخُلُ الْبَيْتَ إِلَا لِحَاجَةٍ إِذَا كَانَ مُعْتَكِفًا.
[خ 301، م 297، ت 804، س 275، د 2467، جه 633].
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжалари Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эътикоф ўтирганларида масжиддан (дарча орқали) бошларини менга тутардилар, мен эса ҳайзли ҳолимда ҳам ювиб қўяверар эдим».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
41 - عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم، أَنَّهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يُخْرِجُ إِلَيَّ رَأْسَهُ مِنَ الْمَسْجِدِ وَهُوَ مُجَاوِرٌ، فَأَغْسِلُهُ وَأَنَا حَائِضٌ.
[خ 301، م 297، ت 804، س 275، د 2467، جه 633].
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жунубликдан ғусл қилсалар, аввал икки қўлларини ювишдан бошлар эдилар. Кейин ўнг қўллари билан чап қўлларига сув қуйиб, фаржларини ювардилар. Кейин намозга қиладиган таҳоратларидек таҳорат қилардилар. Кейин сув олиб, бармоқларини сочлари остига киритардилар. Ниҳоят, маромига етказганларига ишонч ҳосил қилганларидан кейин, бошларига уч ҳовуч сув қуярдилар. Кейин баданларининг қолган қисмига сув қуяр, сўнгра оёқларини ювар эдилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
42 - عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، إِذَا اغْتَسَلَ مِنَ الْجَنَابَةِ، يَبْدَأُ فَيَغْسِلُ يَدَيْهِ، ثُمَّ يُفْرِغُ بِيَمِينِهِ عَلَى شِمَالِهِ، فَيَغْسِلُ فَرْجَهُ، ثُمَّ يَتَوَضَّأُ وُضُوءَهُ لِلصَّلَاةِ، ثُمَّ يَأْخُذُ الْمَاءَ، فَيُدْخِلُ أَصَابِعَهُ فِي أُصُولِ الشَّعْرِ، حَتَّى إِذَا رَأَى أَنْ قَدِ اسْتَبْرَأَ، حَفَنَ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثَ حَفَنَاتٍ، ثُمَّ أَفَاضَ عَلَى سَائِرِ جَسَدِهِ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ.
[خ 248، م 316، ت 104، س 228، د 77، جه 376].
43. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жунубликдан бир идиш – бир фарақ* – сув билан билан ғусл қилардилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
* Фарақ – ўн олти ратл (8,250 литрдан кўпроқ) сув сиғадиган мис идиш. Ҳижозда шу ном билан юритилган.
43 - عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَغْتَسِلُ مِنْ إِنَاءٍ - هُوَ الْفَرَقُ - مِنَ الْجَنَابَةِ.
[خ 248، م 319، ت 104، س 228، د 77، جه 376].
Оиша розияллоҳу анҳо айтади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан уч мудд* ёки шунга яқин сув сиғадиган бир идишда ғусл қилар эдик».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
* Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳга кўра, бир мудд ҳажмда 1,03 литр, оғирликда 0,816 кг.га, жумҳур наздида эса ҳажмда 0,6875 литр ва оғирликда 544 граммга тўғри келади.
44 - عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّهَا كَانَتْ تَغْتَسِلُ هِيَ وَالنَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم فِي إِنَاءٍ وَاحِدٍ، يَسَعُ ثَلَاثَةَ أَمْدَادٍ، أَوْ قَرِيبًا مِنْ ذَلِكَ.
[خ 248، م 321، ت 104، س 228، د 77، جه 376].
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Мен ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўртамиздаги бир идишдан ғусл қилар эдик. У зот мендан илдамлаб кетардилар, шунда «Менга ҳам қолсин, менга ҳам қолсин», дер эдим».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
45 - عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: كُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَرَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ إِنَاءٍ - بَيْنِي وَبَيْنَهُ - وَاحِدٍ، فَيُبَادِرُنِي، حَتَّى أَقُولَ: دَعْ لِي، دَعْ لِي، قَالَتْ: وَهُمَا جُنُبَانِ.
[خ 248، م 321، ت 104، س 228، د 77، جه 376].
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Фотима бинт Абу Ҳубайш Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, «Эй Аллоҳнинг Расули, мен истиҳоза бўламан, лекин ҳеч пок бўлмайман, намозни тарк қиламанми?» деди. Шунда у зот: «Йўқ, у томир касалидир, ҳайз эмас. Ҳайз келганда намоз ўқимай тургин, тугагач, қонни ювиб, намоз ўқийвер», дедилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
* Истиҳоза – аёл кишининг раҳмидан одатий ҳайз ва нифосдан ташқари келадиган қондир.
46 - عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: جَاءَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَبِي حُبَيْشٍ إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم، فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنِّي امْرَأَةٌ أُسْتَحَاضُ فَلَا أَطْهُرُ، أَفَأَدَعُ الصَّلَاةَ؟ فَقَالَ: «لَا، إِنَّمَا ذَلِكِ عِرْقٌ وَلَيْسَ بِالْحَيْضَةِ، فَإِذَا أَقْبَلَتِ الْحَيْضَةُ فَدَعِي الصَّلَاةَ، وَإِذَا أَدْبَرَتْ فَاغْسِلِي عَنْكِ الدَّمَ وَصَلِّي».
[خ 228، م 333، ت 125، س 212، د 280، جه 620].
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Умму Ҳабиба бинт Жаҳш Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан фатво сўраб, «Мен истиҳоза бўламан», деди. Шунда у зот: «У томир касали, холос. Сен ғусл қилгин-да, кейин намоз ўқийвергин», дедилар. Умму Ҳабиба ҳар намоз олдидан ғусл қилар эди».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
47 - عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّهَا قَالَتْ: اسْتَفْتَتْ أُمُّ حَبِيبَةَ بِنْتُ جَحْشٍ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فَقَالَتْ: إِنِّي أُسْتَحَاضُ، فَقَالَ: «إِنَّمَا ذَلِكِ عِرْقٌ، فَاغْتَسِلِي، ثُمَّ صَلِّي». فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ.
[خ 327، م 334، ت 129، س 202، د 279، جه 622].
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжалари Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Умму Ҳабиба бинт Жаҳш – Абдурраҳмон ибн Авфнинг хотини – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга (истиҳоза) қондан шикоят қилди. У зот унга: «Ҳайзинг сени (ибодатдан) тўсиб турганича кутгин-да, кейин ғусл қил», дедилар. У эса ҳар намоз олдидан ғусл қилар эди».
Изоҳ: Истиҳоза бўлган аёл узрли ҳисобланади ва ҳар намоз олдидан алоҳида таҳорат қилади, ғусл шарт эмас. Ушбу бобдаги ҳадислар ҳам буни таъкидлайди. Умму Ҳабиба розияллоҳу анҳо ўз ихтиёри билан ғусл қилган ва шу боис айрим уламолар: «Агар зарари бўлмаса, ғусл қилиш мустаҳаб», деб айтишган.
48 - عَنْ عَائِشَةَ، زَوْجِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم؛ أَنَّهَا قَالَتْ: إِنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ بِنْتَ جَحْشٍ - الَّتِي كَانَتْ تَحْتَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ - شَكَتْ إِلَى رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم الدَّمَ، فَقَالَ لَهَا: «امْكُثِي قَدْرَ مَا كَانَتْ تَحْبِسُكِ حَيْضَتُكِ، ثُمَّ اغْتَسِلِي»، فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ.
[خ 327، م 334، ت 129، س 202، د 279، جه 622].
Муозадан ривоят қилинади:
«Бир аёл Оишадан: «Ҳайз кунларидаги намознинг қазосини ўтаймизми?» деб сўради. Оиша: «Сен ҳаруриямисан? Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида ҳайз кўрардик, лекин кейин қазони ўташга буюрилмас эдик», деди».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Изоҳ: Хаворижлар илк бор Кўфа яқинидаги Ҳаруро деган жойда тўпланиб, ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуга қарши тил бириктирганлари сабабли «ҳарурийлар» деб ҳам аталади. Улар аёл киши ҳайз пайтида адо қилмаган рўзасининг ҳам, намозининг ҳам қазосини ўтайди, деб билишган.
49 - عَنْ مُعَاذَةَ: أَنَّ امْرَأَةً سَأَلَتْ عَائِشَةَ، فَقَالَتْ: أَتَقْضِي إِحْدَانَا الصَّلَاةَ أَيَّامَ مَحِيضِهَا؟ فَقَالَتْ عَائِشَةُ: أَحَرُورِيَّةٌ أَنْتِ، قَدْ كَانَتْ إِحْدَانَا تَحِيضُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، ثُمَّ لَا تُؤْمَرُ بِقَضَاءٍ.
[خ 321، م 335، ت 130، س 382، د 262، جه 631].
Умму Ҳониъ бинт Абу Толиб розияллоҳу анҳо айтади:
«Фатҳ йили Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига бордим. Макканинг юқорисида эдилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ғусл қилишга турдилар. Фотима у зотни тўсиб турди. Кейин кийимларини олиб, ўрандилар. Сўнгра саккиз ракъат зуҳо намозини ўқидилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
50 - أُمَّ هَانِئٍ بِنْتَ أَبِي طَالِبٍ حَدَّثَتْهُ: أَنَّهُ لَمَّا كَانَ عَامُ الْفَتْحِ أَتَتْ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم، وَهُوَ بِأَعْلَى مَكَّةَ، قَامَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى غُسْلِهِ، فَسَتَرَتْ عَلَيْهِ فَاطِمَةُ، ثُمَّ أَخَذَ ثَوْبَهُ فَالْتَحَفَ بِهِ، ثُمَّ صَلَّى ثَمَانَ رَكَعَاتٍ سُبْحَةَ الضُّحَى.
[خ 280، م 336، ت 474، س 225، د 1290، جه 465].
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Холам Маймуна менга шундай сўзлаб берди: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга жунубликдан ғусл қилиш учун сув олиб келдим. Кафтларини икки ёки уч марта ювдилар. Кейин қўлларини идишга солиб, сув олиб, кейин уни фаржларига қуйдилар ва чап қўллари билан ювдилар. Сўнгра чап қўлларини ерга теккизиб, қаттиқ ишқаладилар. Кейин намозга қиладиган таҳоратларидек таҳорат қилдилар. Сўнгра кафтлари тўла уч ҳовуч сув олиб, бошларидан қуйдилар. Кейин баданларининг қолган қисмларини ювдилар. Сўнгра ўша турган жойларидан четга чиқиб, оёқларини ювдилар. Кейин у зотга сочиқ келтирган эдим, уни олмадилар».
Имом Бухорий, Муслим, Термизий, Насаий, Абу Довуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.
51 - عَنِ مَيْمُونَة، قَالَتْ: أَدْنَيْتُ لِرَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم غُسْلَهُ مِنَ الْجَنَابَةِ، فَغَسَلَ كَفَّيْهِ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثًا، ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ، ثُمَّ أَفْرَغَ بِهِ عَلَى فَرْجِهِ، وَغَسَلَهُ بِشِمَالِهِ، ثُمَّ ضَرَبَ بِشِمَالِهِ الْأَرْضَ، فَدَلَكَهَا دَلْكًا شَدِيدًا، ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلَاةِ. ثُمَّ أَفْرَغَ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثَ حَفَنَاتٍ مِلْءَ كَفِّهِ، ثُمَّ غَسَلَ سَائِرَ جَسَدِهِ، ثُمَّ تَنَحَّى عَنْ مَقَامِهِ ذَلِكَ، فَغَسَلَ رِجْلَيْهِ، ثُمَّ أَتَيْتُهُ بِالْمِنْدِيلِ، فَرَدَّهُ.
[خ 249، م 317، ت 103، س 253، د 245، جه 467].