(1) ҚАДР КЕЧАСИНИ ОХИРГИ ЕТТИ КЕЧАДАН ИЗЛАШ ҲАҚИДА
(1) بَاب: الْتِمَاسِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ فِي السَّبْعِ الْأَوَاخِرِ
952.2015. Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларидан баъзи кишилар тушларида Қадр кечасининг охирги етти кечада эканини кўришди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизларнинг тушингиз охирги етти кечага мувофиқ келганини кўрмоқдаман. Ким уни (Қадр кечасини) изласа, охирги етти кечадан изласин», дедилар».
952/2015 - عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا: أَنَّ رِجَالًا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم أُرُوا لَيْلَةَ الْقَدْرِ فِي الْمَنَامِ فِي السَّبْعِ الْأَوَاخِرِ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «أَرَى رُؤْيَاكُمْ قَدْ تَوَاطَأَتْ فِي السَّبْعِ الْأَوَاخِرِ، فَمَنْ كَانَ مُتَحَرِّيَهَا فَلْيَتَحَرَّهَا فِي السَّبْعِ الْأَوَاخِرِ».
953.2016. Абу Саламадан ривоят қилинади:
«Абу Саъиддан (Қадр кечаси хусусида) сўрадим, у менинг дўстим эди. У деди: «Рамазондаги ўрта ўн кунликда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга эътикоф ўтирдик. Йигирманчи куннинг тонгида ташқарига чиқиб, бизга хутба қилдилар ва: «Албатта, менга Қадр кечаси кўрсатилди, сўнг у менга унуттирилди [ёки унуттирилдим]. Уни охирги ўн кунликнинг тоқ кечаларида изланглар. Мен ўзимнинг сув ва лойга сажда қилаётганимни кўрдим. Ким Аллоҳнинг Расули – соллаллоҳу алайҳи васаллам – билан бирга эътикоф ўтирган бўлса, қайтсин», дедилар.
Биз қайтдик. Осмонда бирон парча булут кўрмас эдик. Шунда бир булут келиб, ёмғир ёғди, ҳатто масжиднинг шифтидан сув оқди. У (шифт) хурмо новдаларидан қилинган эди. Намозга иқома айтилди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сув ва лойга сажда қилаётганларини кўрдим, ҳатто пешоналарида лойнинг асарини кўрдим».
953/2016 - عَنْ أَبِي سَعِيدٍ رَضِيَ الله عَنْهُ، قَالَ: اعْتَكَفْنَا مَعَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم الْعَشْرَ الْأَوْسَطَ مِنْ رَمَضَانَ، فَخَرَجَ صَبِيحَةَ عِشْرِينَ، فَخَطَبَنَا، وَقَالَ: «إِنِّي أُرِيتُ لَيْلَةَ الْقَدْرِ، ثُمَّ أُنْسِيتُهَا، أَوْ: نُسِّيتُهَا، فَالْتَمِسُوهَا فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ فِي الْوَتْرِ، وَإِنِّي رَأَيْتُ أَنِّي أَسْجُدُ فِي مَاءٍ وَطِينٍ، فَمَنْ كَانَ اعْتَكَفَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَلْيَرْجِعْ». فَرَجَعْنَا وَمَا نَرَى فِي السَّمَاءِ قَزَعَةً، فَجَاءَتْ سَحَابَةٌ فَمَطَرَتْ حَتَّى سَالَ سَقْفُ الْمَسْجِدِ، وَكَانَ مِنْ جَرِيدِ النَّخْلِ، وَأُقِيمَتِ الصَّلَاةُ، فَرَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَسْجُدُ فِي الْمَاءِ وَالطِّينِ، حَتَّى رَأَيْتُ أَثَرَ الطِّينِ فِي جَبْهَتِهِ صلى الله عليه وسلم.
(2)
(2) باب: تَحَرِّي لَيْلَةِ القَدْرِ فِي الوِتْرِ مِنَ العَشْرِ الأوَاخِرِ
954.2021. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Уни (Қадр кечасини) Рамазоннинг охирги ўн кунлигида ахтаринглар: тўққиз кеча қолганда, етти кеча қолганда ва беш кеча қолганда», дедилар».
954/2021 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «الْتَمِسُوهَا فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ، لَيْلَةَ الْقَدْرِ، فِي تَاسِعَةٍ تَبْقَى، فِي سَابِعَةٍ تَبْقَى، فِي خَامِسَةٍ تَبْقَى».
(2)
(2) باب: تَحَرِّي لَيْلَةِ القَدْرِ فِي الوِتْرِ مِنَ العَشْرِ الأوَاخِرِ
954А.2022. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «У – яъни Қадр кечаси – ўн кунликдадир. У тўққиз кеча ўтганда ёки етти кеча қолгандадир», дедилар».
Бошқа ривоятда: «Йигирма тўртинчисида ахтаринглар», дейилган.
954أ/2022 – وَعَنْهُ رَضِيَ الله عَنْهُ فِي رِوَايَةٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «هِيَ فِي الْعَشْرِ الأوَاخِرِ، هِيَ فِي تِسْعٍ يـَمْضِينَ، أَوْ فِي سَبْعٍ يَبْقَيْنَ»، يَعْنِي: لَيْلَةَ الْقَدْرِ.
(3) РАМАЗОННИНГ ОХИРГИ ЎН КУНЛИГИДАГИ АМАЛ ҲАҚИДА
(3) بَاب: الْعَمَلِ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ
955.2024. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон (охирги) ўн кунлик кирса, изорларини маҳкам боғлаб, кечани бедор ўтказар ва аҳлларини уйғотар эдилар».
Изоҳ: Ҳадисдаги «изорларини маҳкам боғлаб» деган жумлани икки хил тушуниш мумкин: а) ибодатга бел боғлаш, астойдил киришиш; б) аёллардан четланиш. Ибн Ҳажар раҳматуллоҳи алайҳи бошқа бир ривоятда «ва аёллардан четланардилар», деган ибора алоҳида таъкидланганидан келиб чиқиб, биринчи маънони мўътабарроқ, деб айтган.
955/2024 - عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا دَخَلَ الْعَشْرُ شَدَّ مِئْزَرَهُ، وَأَحْيَا لَيْلَهُ، وَأَيْقَظَ أَهْلَهُ.