«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга ато бериб турар эдилар. Мен: «Буни мендан кўра камбағалроқ кишига беринг», дер эдим. Шунда у зот: «Буни олавер. Ўзинг кўз тикмаган ва сўрамаган ҳолда бу молдан сенга нима келса, уни олгин. Буни олгин‑да, ўз молингга қўш, агар хоҳласанг егин, агар хоҳласанг садақа қилиб юбор. Акс ҳолда унга кўнгил боғлама», дебдилар».
Солим айтади: «Ибн Умар ҳеч кимдан ҳеч нарса сўрамас эди, аммо бирор нарса берилса, қайтармас ҳам эди».
Муттафақун алайҳ.
Шарҳ: Ушбу ривоятдан олинадиган фойдалар:
1. Бошлиқ ўз фикрига биноан баъзи кишиларга ўта муҳтож бўлмасалар ҳам совға бериши мумкин экани.
2. Умар розияллоҳу анҳунинг иффатлари.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга: «Мендан кўра фақирроқ кишига берсангиз» дейишлари шуни кўрсатади.
3. Тама қилмаган, сўрамаган одамга бирор нарса берилса, унинг олиши жоиз бўлса, олиши кераклиги.
4. Тама қилган ёки сўраган бўлса, олмагани яхши экани.
550 - عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، عَنْ أَبيهِ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمْ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يُعْطِيني العَطَاءَ، فَأَقُولُ: أَعْطِهِ مَنْ هُوَ أَفقَرُ إِلَيهِ مِنِّي، فَقَالَ: «خُذْهُ؛ إِذَا جَاءَكَ مِنْ هَذَا الْمَالِ شَيءٌ، وَأَنْتَ غَيْرُ مُشْرِفٍ وَلَا سَائِلٍ، فَخُذْهُ فَتَمَوَّلْهُ، فَإِنْ شِئْتَ كُلْهُ، وَإِنْ شِئْتَ تَصَدَّقْ بِهِ، وَمَا لَا، فَلَا تُتْبِعْهُ نَفْسَكَ» قَالَ سَالِمٌ: فَكَانَ عَبدُ اللهِ لَا يَسْأَلُ أَحَداً شَيْئاً، وَلَا يَرُدُّ شَيْئاً أُعْطِيَهُ. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 1473، م 1045].
«مُشْرِفٌ» بِالشِّيْنِ الْمُعْجَمَةِ: أَيْ: مُتَطَلِّعٌ إِلَيْه.